Gistologiya, stitologiya va

ega bo‘lmagan komponentlami o‘zaro bog‘lanishini tezlashtiradi.
Laminin — bazal membranani tarkibiga kirib, o ‘zaro disulfld 
bog‘lar orqali birikkan uchta polipeptid zanjirdan iborat.
Giikozaminoglikanlar 
(GAG) - polisaxarid birikmalaridan 
iborat. Ular tarkibida sulfatlangan GAGlar - ularga xondroitin 
sulfat (tog‘ay, ko‘z, terida), dermatansulfat (teri, paylar, tomirlar 
devorida), keratinsulfat, geparinsulfat (bazal membranalar 
tarkibida) va sulfat lanmagan GAGlar (gialuron kislota) kiradi.
185

---

Am orf moddada eng ko‘p tarqalganlari gialuron kislotasi va 
sulfatlangan GAGlardir. Gialuron kislota sulfatlanmagan GAG ga 
kiradi.
Bu komponentlarning miqdori fiziologik va patologik holat- 
larda o ‘zgarib turadi, Glikozaminogiikanlar, xususan, gialuron 
kislota, xondroitinsulfat va geparinsulfat asosan oqsillar bilan 
kompleks holatda boMadi. Am orf moddaning miqdori biriktiruvchi 
to‘qimaning turli qismlarida turlicha. Qon tomir kapillyarlari 
atrofida, yog‘ hujayralari to‘plangan joylarda yoki retikulyar 
hujayra ko‘p boMgan qismlarda amorf modda kam boMadi. Lekin 
biriktiruvchi to‘qimaning epiteliy bilan chegaradosh qismlarida 
amorf modda ko‘p. Bu erda amorf modda kollagen va retikulyar 
tolalar bilan birga chegara mernbranasini (bazal plastinkani) hosil 
qiladi.
Asosiy modda turli moddalarni qon tomirdan hujayraga yoki 
metabolizm qoldiqlarini hujayradan qonga o ‘tishida asosiy tuzil- 
ma sanaladi. Uning o ‘tkazuvchanligi glikozaminogiikanlar kon- 
sentratsiyasiga va boshqa fizik-kimyoviy holatlarga bogMiq. 
Gistamin va gialuronidaza fermenti ta’sirida amorf moddaning