Gimnastika (yakkakurash, koordinatsion va siklik sport turlari)

4-chizma. Jarohatlaming oldini olish tadbirlari sxemasi

Jarohat!an ishlami yo‘qotib bo‘lmaydi, biroq gimnastikachiga jarohatsiz mashg‘ulotlarning eng yaxshi sharoitini beradigan choralami ko'rish mumkin. Quyidagi sohalarda sportchilar uchun maksimal xavfsiz muhitni yaratish uchun nima qilish mumkin ekanligini ko‘rib chiqamiz:

• 
  mavsumoldi tibbiy ko‘rik;
  
• 
  jismoniy tayyorgarlik;
  
• 
  bino va inshootlar inspeksiyasi;
  
• 
  ajralmas xavflar;
  
• 
  atrof-muhit sharoitlari.
  

Mavsumoldi tibbiy ko‘rik
Gimnastika bilan shug‘ullanishdan oldin sportchilarga tibbiy ko‘rikdan otish tavsiya qilinadi. U tibbiy aralashishlar ehtimoli katta bo‘lgan sohasiga va yoshlaming xavf guruhidan aniqlashga qaratilgan bo'lishi kerak.
Jismoniy tayyorgarlik
Gimnastikachilar o‘z darajalariga ko‘ra, yetarlicha jismonan tayyor bo'lishlari kerak. Ular muvofiq kardiorespirator chi-damkorlik va mushak shakliga ega bolishlari lozim.
Kardioresperator chidamkorlik — organizmning mushak qisqarishlari uchun kislorod zaxirasini samarali qo‘llash qobiliyati. Sportchilar shakl olayotganda, ulaming tanasi mushaklarga kis-lorodni ancha samarali yetkazib beradi va karbonat angidrid hamda boshqa chiqindilami chiqarib tashlaydi. Ba’zan gimnastika juda katta zo‘riqishm talab qiladi. Tengdoshlariga nisbatan uncha ba-quwat bo‘lmagan yoshlar ortda qolmaslikka urinib, tez-tez zo‘riqadilar, bu esa o‘z navbatida, yengil bosh aylanishiga, ko‘ngil aynishiga, charchoq va jarohatlanishlarga olib kelishi mumkin.
Shuni yodda tutish kerakki, bolalar shug‘ullanishi, o‘qishi va dam olishlari kerak. Demak, gimnastikachilar mashg‘ulotnjng har bir bekatida faol, e’tiborli va mashg‘ul boiishlari lozim. Agar

shunday bo‘lsa, ular mavsum davomida mashg‘ulotlarda qatnashib kardioresperator chidamkorlikning ancha yuqod darajasiga erisha-dilar. Biroq, past kardioresperator chidamkorlikka ko‘proq aha-miyat berish va gimnastikachilarga shakl olishda ortiqcha harakatlar qilishlarlga ruxsat bermaslik kerak.

0 ‘ta harsillagan ko‘rinishli yoshlaiga jismoniy tayyorgarlikni yaxshilash uchun mashg£ulotlardan tashqari sh ug‘ullanishlari ni (nazorat ostida) maslahat bersa bo‘ladimi?
Mushaklar shakli kuch, mushak chidamkorligi, quwat, tez-korlik va egiluvchanlikni o‘z ichiga oladi. Fitnesning bu turi jis­ moniy yetuklik hamda tayyorgarlikning turli usullariga bog‘liq. 0 ‘quvchilar mushak shaklida ancha katta tartibsizlikni namoyish qiladilar. To‘g‘ri shakldagi gimnastikachilar kam jarohatlanadilar, agar jarohatlansalar ham, ulaming shikastlanishi qoida bo‘yicha ahamiyatsiz bo‘lishi mumkin. Jarohatlanishdan keyin mushak shakli yaxshi sportchilar tezroq tiklanadilar.