Gimnastika (yakkakurash, koordinatsion va siklik sport turlari)

Stttash va aylanma harakatlar. Aylanma va siltash harakatlarini bajarishdan awal bo‘shashgan oyoqlarni o£ynatib (tebratib) olish kerak. Siltash harakatlarining yo£ alishi va amplitudasi uchta asosiy komponentdan tuziladi. Tanaga nisbatan ular yuqori va pastki boladi, harakat yo‘nalishi bo‘yicha oldinga, orqaga, yuqoriga, pastga, chapga, o‘ngga va h.k. Amplituda bo‘yicha 90- 180c bo‘ladi.
Aylanma harakat - bu insonning anatomik xususiyatidan kelib chiqib, aniq bir bo‘g‘imning to‘la burilishi bilan bog‘liq harakatdir. Tanaga nisbatan aylanma harakatlar yuqoriga va pastga, oldinga

va orqaga, ichkariga va tashqariga, bir yo‘nalishli va turli yo‘nalishli hamda ketma-ket bajariladigan guruhlarga bolinadi. Kichik aylanma harakatlar bilak-kaft, boldir-tovon bo‘gimlarida bajariladi. 0 ‘rtacha aylanma harakatlar tirsak va tizza bo‘g‘imlarida amalga oshiriladi. Katta aylanma harakatlar yelka va tos-son bo‘g‘imlarida qilinadi. Gavda bilan ham aylanma harakatlarni bajarish mumkin.

Namunaviy mashqlar: tebranish va siljish bilan bajariladigan sujetli o‘yinlar, turli holatda mushaklami bo'shashtirish va tarang qilish mashqlari; yengil predmetlar bilan qo‘llami siltash mashqlari, aylanma harakatlar.
Mushaklami rivojlantiruvchi, ulami bo‘shashtirish va tarang qilish uchun namunaviy mashqlar: sujetli o'yinlar, sakrash o‘yinIari, tebranish, otish, qarshilik mashqlari, yengil buyumlar bilan bajariladigan mashqlar, alohida bo‘gimlami bukish-yozish mashqlarini turli murakkablikda, tezlikda, ritmda, bir maromda va ketma-ket bajarish mumkin.
Turgan holatda qo‘llar yonda barmoqlami ketma-ket bukish, bilaklami bukish, yelka oldi qismini bukish (qo‘llami tanaga qisgan holda, kuraklarni birlashtirish), keyin tez rostlanish mashqlari kiradi (205-rasm).