Gimnastika va sport psixologiyasi fakulteti gimnastika nazariyasi va uslubiyati kafedrasi

Tm • 100 
 
Bunda Rmot –darsning motor zichligi; Tm–mashq bajarish uchun sarflangan 
vaqt. 
Umumiy zichlikdan farqli o„laroq, motor zichligi 100% ga intilmaydi. Motor 
zichligining umumiy ko„rsatkichiga qarab, butun mashg„ulotning sifatiga baho 
berib bo„lmaydi. Motor zichligi mashg„ulot davomida doimo o„zgarib turishi 
lozim. Bu o„zgarishlarning muqarrarligiga sabab, eng avvalo, qo„llaniladigan 
mashqlarning mazmunining xar xilligi, ularni qo„llanilish joyi va o„tkazish 
metodlarining turlichaligidir. Masalan, tayyorgarlik qismi uchun o„rtacha 
jadallikda bajariladigan mashqlar tanlanadi va ular odatda, frontal usulda dam olish 
uchun kichik pauzalar bilan (ayrim hollarda pauzasiz) o„tkaziladi. 
SHuning uchun tayyorgarlik qismida motor zichligining ko„rsatkichi doimo 
yuqori bo„ladi. Sport gimnastikasi darsining asosiy qismida katta zo„r berish 
mashqlari qo„llanilishi sababli motor zichligining ko„rsatkichlari, odatda, pastroq 
bo„ladi. SHuningdek mashg„ulotning mazkur qismi o„rtasida ham motor zichligi 
ko„rsatkichlari mashg„ulot turiga (gimnastika ko„p kurashi nazarda tutiladi) qarab 
o„zgarishi mumkin.Darsni motor zichligi katta bo„lish uchun aylanma usulini 
foydalanish ayniksa katta sinflarda maqsadga muvofiq buladi.
 
1.3. Gimnastika darsining asosiy vazifalari

Umumiy vazifalari. 
Gimnastika darsi asosiy qismining umumiy vazifalari 
quyidagilardan iborat: 
1. SHug„ullanuvchilarning iroda va jismoniy sifatlarini tarbiyalash. 
2. Hayotiy zarur va sportdagi xarakat malakalarini shakllantirish. 
Xar bir gimnastika mashg„ulotida, u kim bilan o„tkazilishidan qat‟iy nazar, 
ikkala vazifa xal kilinadi. Bunda shuni hisobga olish lozimki, gimnastika 
snaryadlarida mashqlar o„rgatish jarayoni bevosita mashqni bajarish bilan bog„liq 
bo„lgan tadbirlarga ancha vaqt sarf qilinadi (masalan, namoyish qilish, texnikani 
tushuntirish, urinishlarni tashlil qilish, vazifalarni o„qyish, asosiysi esa mashqlarni 
navbatma-navbat bajarish). 

---

Bu 
dars 
qismining 
motor 
zichligi 
3-4% 
ga 
etadi. 
Natijada, 
shug„ullanuvchilarda (ular u yoki bu mashqlarni bajarish ko„nikmasi xamda 
malakasiga ega bo„lishlariga qaramay) bunday tartibda jismoniy sifatlarning 
rivojlanishi juda sust amalga oshiriladi. YUzaga kelgan vaziyatni tuzatish uchun 
jismoniy sifatlarning rivojlanishini ta‟minlaydigan maxsus mashqlarni bajarishga 
vaqt qoldirish, nisbatan oddiy shakldagi mashqlarni tanlash xamda yalpi uslubdan 
foydalanish zarur. Vositalar.
 
Gimnastika darsining asosiy qismida bajarish uchun 
katta iroda va jismoniy sa‟y xarakatlar talab qilinadigan mashqlar qo„llaniladi: 
gimnastika snaryadlarida mashqlar, tayanib sakrashlar, akrobatika mashqlari, 
amaliy umumrivojlantiruvchi (yuqori shiddatli) mashqlar. Muayyan bir mashg„ulot 
uchun 
mashqlarni 
tanlash 
dars 
asosiy 
qismining 
xususiy 
vazifalari, 
shug„ullanuvchilarning individual imkoniyatlari xamda boshqa sharoitlarga bog„liq 
bo„ladi.