Gidrogeologiya va injenerlik geologiyasi asoslari

Geomorfologiya fani.  Ma’lumki,  planetamizning  yuzasi  pasttekis-
liklardan,  tepaliklardan,  dengiz  va  okeanlardan,  daryo  vodiylaridan,

---

1 1
jarlardan, baland tog‘lardan iborat. Yer yuzasi Yerning paydo bo‘lgan
davridan boshlab hozirgacha doimo o‘zgarib kelgan. Bir vaqtlar hozirgi
tog‘lar o‘rni dengiz, dengiz o‘rni esa tog‘ bo‘lgan, hozir sharqirab oqib
turgan daryolar butunlay boshqa tomondan oqqan, hozirgi oqayotgan
o‘rni esa qoya toshlar bilan band bo‘lgan. Masalan, Chirchiq, Ohangaron
daryo  vodiylari  bo‘ylab  tog‘  tomon  sayohat  qilgan  bo‘lsangiz,  bu
daryolarning etak tomonlari (Sirdaryoga quyilish rayonlari) pasttekislik-
lardan iboratligini, toqqa tomon esa balandlashib borishini, daryoning
ikki  qanotida  esa  bir-biridan  turli  balandlik  va  kenglikdagi  supacha
ko‘rinishidagi sathlarning daryo o‘zaniga nisbatan balandlashib, kengligi
esa kamayib borishini ko‘rasiz. Yer yuzasining ana shunday o‘zgarishini
turli  ko‘rinishdagi,  shakldagi  yuzalarni,  past-balandliklarni,  ularning
paydo bo‘lishi, rivojlanishi tarixiy taraqqiyot qonuniyatlarini geomor-
fologiya fani o‘rganadi.