Geodeziya

E

1.7-rasm.

dan keyin m arshrutlarni o ‘tkazish boshlanadi. H ar bir m a rsh ru t 0 n u q tad a u c h ra sh a d i. N iv e lirlash a lo h id a m arsh rat b o £y icha bajariladi. № 1 m arshrutni nivelirla- g an d an keyin, q o ‘shni b o im a g a n № 2 m arshrut nivelir- lanadi. B oshqa m arshrutlar ham xuddi shunday nivelirla- nadi. Ishni bunday tashkil qilish qato r im koniyatlar bera- di:

1. 
   har b ir m arshrutning uchrashuvi nisbiy balandlik- larda tekshirishni beradi;
   
2. 
   m arshrutning radial qism i ( OA , OB, OD) h ar xil
   

vaqtda, h a r xil atm osfera sharoitida ikki m artadan nive- lirlanadi.

Bu nisbiy balandlikni top ish d a aniqlikni oshirishga im kon beradi. Agar nivelirlanadigan joy katta b o im a sa , b itta kuzatuvchi doim o O n uqtada turadi, ikkinchisi esa h am m a m arshrutlarni aylanib chiqadi.

Nivelirlashning soddalashtirilgan usuli

N ivelirlashning soddalashtirilgan usulini bitta kuzatuv­ chi bilan h am bajarsa b o ia d i . Ikkinchi kuzatuvchi o 'rn iga stansiyada o ‘zi yozuvchi barograf qo'yish m um kin. Bu

20

usulning zaif tom oni qisqa vaqt oralig‘ida barom etrik bosim o ‘zgarishini aniqlash im koni b o ‘lm aydi.

6. Barometrik nivelirlash aniqligi

B arom etrik nivelirlash aniqligi ni baholash uchun quyi- dagi form uladan foydalanam iz:

h = AH — B2).

B a ro m e trik p o g ‘o n a AH te m p e ra tu ra va bosim ga bog‘liq h olda sekinlik bilan o 'zgaradi, shuning u ch u n uni doim iy m iqdor deb qabul qilish m um kin. U n d a bosim ni aniqlash aniqligiga b o g iiq b o ig a n nisbiy balandlik o ‘rta kvadratik xatosi quyidagicha:

Agar ikki nuqtada ham bosim bir xil aniqlikda aniq- langan b o is a , y a ’ni

b o is a , mhb— AH s¡2mh deb yozishim iz m um kin.

Agar b osim ni aniqlash aniqligi o ‘rta kvadratik xato bilan xarakterlansa:

mb = ± 0,1 m m ,

un d a bosim ni aniqlash aniqligiga b o g i iq nisbiy balandlik- ning o ‘rta kvadratik xatosi quyidagicha b o iad i:

mhb = ± 0 ,14 AH.

IV ^salan, ag ar b a ro m e tr ik b a la n d l ik la r p o g 'o n a s i o ‘rtacha qiym ati 11 m etrga teng b o i s a , u holda

Agar tem p eratu ran i ± 1 ° gacha aniqlikda aniqlasak, tem peraturani aniqlash aniqligiga b o g iiq nisbiy balandlik- ning o ‘rta kvadratik xatosi quyidagi chekda b o ia d i :

m_h=_t

± 1 m.

D em ak, qulay atm osfera sharoitida nisbiy balandlikni quyidagi o ‘rta kvadratik xato bilan aniqlash m um kin: