Geodeziya

D.O. JO‘RAYEV

GEODEZIYA

2 - qism

О ‘zbekiston Respublikasi Oliy va о ‘rta maxsus ta Tim vazirligi turdosh oliy о ‘guv yurtlari uchun

(5540100 — "Geodeziya, kartografiya va kadastr") bakalovriat ta ’lim yo ‘nalishi talabalari uchun


h%

i f O f
o ‘quv qo ‘llanma sifatida tavsiya etgan

TOSHKENT

« 0 ‘ZBEKIST0N»

Taqrizchilar:
Sh.K. Avchiyev — texnika fanlari nom zodi, dotsent (Toshkent

arxitektura va qurilish instituti)

/. M usayev — texnika fanlari nom zodi, dotsent (Toshkent

irrigatsiya va melioratsiya instituti)

0 ‘quv q o ‘llanm a «G eodeziya, kartografiya va kadastr» yo'nalishi bo'yicha o'qiydigan talabalar o‘quv dasturi asosida yozilgan. Asosiy diqqat III, IV klass nivelirlash va poligonom etriya yo‘li o 'tkazishda loyihalash, ishni bajarish usullari, unda q o ‘llaniladigan asboblar, ular natijasini tenglashtirish va aniqlikni baholash masalalariga qaratilgan.

T 180202000000 - 148 J

M351(04)2006
2006

ISB N 5-640-03051-8 © " 0 ‘zbekiston" N M 1 U , 2006-y.

KIRISH

G eodeziya fanini o ‘rganish oddiydan m urakkablikka prinsipiga am al qiladi. U m um iy geodezik ta ’lim texnik, aniq va yuqori aniqlikdagi geodezik ishlarni o ‘rganishni o ‘z ichiga oladi. « G eodeziya, kartografiya va kadastr» y o ‘nalishi b o ‘yicha o ‘qiydigan talabalar birinchi kursda geodeziyaning birinchi qism i b o ‘y icha dastlabki bilim - larini olish im koniga ega bo'ldilar. B unda ular bu fan­ ning quyidagi b o ‘lim larini o ‘rganishdi:

• 
  geodeziya fanining m aqsadi va vazifasi;
  
• 
  topografik kartalarni o ‘rganish;
  
• 
  oriyentirlash burchaklari to ‘g ‘risida tushuncha;
  
• 
  topografik kartada joyni tasvirlash;
  
• 
  texnik geodezik asboblar va u la r bilan ishlash;
  
• 
  texnik nivelirlash va u lar natijasini hisoblash;
  
• 
  geodezik plan olish turlari: taxeom etrik va m enzula.
  

U shbu o ‘quv q o i la n m a geodeziya kursining davom i b o i ib , 5540100 — « G eodeziya, kartografiya va kadastr» y o ‘nalishi b o ‘yicha o ‘qiydigan ikkinchi kurs talabalari u ch u n m o ‘ljallangan. Bu kurs b o 'y ich a ular quyidagilarni o ‘rganadilar:

• 
  barom etrik nivelirlash b o ‘y icha um um iy tu sh u n ­ cha;
  
• 
  I l l va IV klass nivelirlash ishlari, q o ‘llaniladigan asboblar;
  
• 
  I l l va IV klass nivelirlash y o ‘li va to ‘rlarini teng- lashtirish masalasi;
  
• 
  planli davlat tayanch to ‘ri to ‘g ‘risida tushuncha;
  

3

• 
  poligonom etriya, loyihalash va joyda punktlarni o ‘rnatish;
  
• 
  poligonom etrik burchak va to m o n o ic h a s h ishlari.
  

Q o ‘llaniladigan asboblar;

• 
  poligonom etriya punktlarini davlat tayanch punkt- lariga bog‘lash;
  
• 
  poligonom etriya y o ‘llari va to ‘rlarini tenglashtirish m asalalari;
  
• 
  yirik m asshtabli topografik plan olish usullari: kom - binatsiyalashgan va stereotopografik.