Geo iqtisod 9-uzb-5-2013. indd

Koreya, Janubiy Koreya, shimoliy Koreya, Koreya modeli, eksportbop mahsulotlar, 
bozor mentaliteti.
Koreya Yevrosiyo sharqida, Koreya yarimorolida joylashgan qadimgi davlat. 
Qadimdan madaniyati rivojlangan Koreya hozirgi vaqtda qo‘shni mamlakatlar 
bilan hamkorlikni faollashtirayotgan Sharqiy Osiyoning markazidir.
Qirg‘oqlarini g‘arbda Sariq dengiz, Sharqda Sharqiy (Yapon) dengiz suvlari 
yuvib turadi. Mamlakatning umumiy maydoni 99,392 ming km
2
.
Mamlakatda tog‘li relyef ustun (70 %), iqlimi kontinental musson iqlimidan 
iborat, yiliga 900 –1500 mm yog‘in yog‘adi. Yanvar oyining o‘rtacha harorati 
+4°C, iyulniki +26°C. Daryolar sersuv, ulardan eng yiriklari Naktongan va 
Xangan. Hududining katta qismini aralash ignabargli va keng bargli o‘rmonlar 
egallagan. Asosiy foydali qazilmalari volfram, temir, oltin, kumush, marganes va 
mis rudalari. Haydaladigan yerlar mamlakat hududining 1/5 qismidan ortig‘ini 
egallaydi.
Aholi soni 
2013-yil iyul oyiga 49,0 mln. kishini tashkil etgan. Aholining 
o‘rtacha zichligi 1 km
2
ga, deyarli 500 kishiga teng. Koreyaning etnik tarkibi boy 
emas. Mamlakatda oz miqdorda xitoylar mavjud. Tug‘ilish koeffitsiyenti 9,46, 
o‘lim koeffitsiyenti 9,5 va tabiiy o‘sish koeffitsiyenti minus 0,1 promillega teng. 
Janubiy Koreyada urbanizatsiya darajasi 83 % dan ziyod. Yirik shaharlar qatoriga
Seul (10,0 mln. kishi), Pusan (1,5 mln.), Tegu (2,4 mln.), Inchxon (1,9 mln.), 
Kvanchju (1,2 mln.), Te djon (1,1 mln.), Ulsan va Suvon kiradi.

---

149
Koreya Respublikasi so‘nggi 30 yil ichida iqtisodiy rivojlanishda ulkan 
yutuqlarga erishdi. Bunday hodisa «koreys mo‘jizasi» deb atalmoqda. Haqiqatan 
ham, 1980–2012-yy. mamlakat YIM 62,8 mlrd. AQSH dollaridan 1536 mlrd. 
AQSH dollariga yetdi yoki deyarli 25 martaga o‘sdi. O‘rtacha aholi soniga 
hisoblaganda ushbu ko‘rsatkich 1600 dollardan 30,7 ming dollarga yetdi yoki 
19 martaga ko‘paydi. Iqtisodiy o‘sish va rivojlanishning bunday sur’atlarini Yer 
yuzasidagi hech bir mamlakat ko‘rmagan.