Fizikaning hozirgi zamon ta’limidagi o’rni

Таксономиянинг яратилишига таълим жараёнининг режалаштирилаётган 
натижаларини аниқ мустаҳкамлаш зарурати туртки бўлди.
Таълим мақсадлари таксономияси Б. Блум бошчилигидаги Чикаго университети 
олимларининг йирик гуруҳи кўп йиллик меҳнатлари натижасидир. Бу ишланма 1956 йилда 
яратилган бўлсада у ҳозиргача ўқув курслари, дастурлар ва алоҳида дарслар мақсадларини 
II 
II
I 
I
V 
V 
V
I 
V
II 
O’E 1 
O’E 2 
O’E 3 
O’E 4 
O’E 5 
O’E 6 
O’E 7 
O’E 8 
I 

---

“Fizikaning hozirgi zamon ta’limidagi o’rni”. Samarqand 2019-yil 13-14 dekabr.
 
96 
шакллантиришда фаол қўлланиладиган восита бўлиб қолмоқда. Б.Блум 1956 йилда оддий 
фактларни қайд қилишдан таҳлил қилиш ва баҳолашгача бўлган фикрлаш жараёниннг 
таснифини классификациясини таклиф қилди. Б.Блум нашрлари «Таълим вазифалари 
таксономияси. Маълумотнома 1: Когнитивли сфера» (Taxonomy of Educational Objectives: 
Handbook 1, the Cognitive Domain (Bloomet al., 1956)) бутун жаҳонда ўқув материалларини ва 
баҳолаш мезонларини тайёрлашда кенг қўлланилади. Когнетив соҳада 
талабаларнинг 
компетентлилик даражасини баҳолашга қўйилган 
ўқув мақсадлари 
талаблари
қуйидагича [6] 
Б.Блум таксономияси 
категориялари
Б.Блум таксономияси 
категорияларининг характеристикалари
Билиш
Талаба фактларни, тушунчаларни, категорияларни ва таърифни айтиб 
бериши;
Тушуниш 
Талаба ўз сўзлари билан мавзу мазмунини ёритиши, изоҳлаши, тавсифлай 
олиши; 
Қўллаш 
Талаба мавзу бўйича эгаллаган билимларидан амалда фойдаланиши; 
Тахлил 
Талаба қаралаётган мавзуни элементларга ажаратган ҳолда чуқур ўрганиши, 
классификациялаши; 
Синтез 
Талаба мавзу бўйича олган билимларини умумлаштира олиши, хулоса қила 
билиши; 
Баҳолаш 
Талаба ўрганилган мавзуга нисбатан муносабат билдириши ва унинг 
заруратини аниқлай олиши; 
Қуйидаги жадвалда Электр ва магнетизм курсининг
«Электростатика» бўлимига кирувчи 
мавзулари 
Блум таксаномияси 
бўйича ўқув мақсадлари тоифасини берилган.