Fanning predmeti, vazifalari va ilmiy asoslari

23. O‘qitishning ta'limiy, tarbiyaviy va rivojlantiruvchi funktsiyalari
Ba’zi tadqiqotlarda maxsus fan o‘qituvchisining tipik faoliyat turlari va ularga mos funksiyalari sifatida quyidagi: ta’limiy, tarbiyaviy, rivojlantiruvchi, uslubiy (metodik), ishlab chiqarish-texnik kabi tashkiliy etyuvchilarga ajratilgan.
O’qitishning ta’limiy funksiyasiga quyidagilar kiradi: • yangi tushunchalarni shakllantirish; • yangi qonun, qonuniyat, xususiyat va belgilarni uzlashtirishni ta’minlash; • yangi harakat usullarini o’rgatish; • bilimlardagi etishmovchiliklarni bartaraf etish; • bilimlarni umumlashtirish va tizimga solish; • malakalarni shakllantirish; • ma’lum harakat usullarini mustahkamlash; • tushunchalar orasidagi bog’lanishlarni aniqlash bo’yicha talabalarda biror narsa to’g’risida tushunchalarni shakllantirish;
Tarbiyaviy funksiyasi talabalarda quyidagi muayyan shaxs sifatlari va xarakterini tarkib toptirishdan iborat: • dunyoqarashni va kasbga qiziqishni; • o’z-o’zini tekshirish va o’zaro yordamni; • voqeliklar orasidagi bog’lanishlarni aniqlash va tahlil qilish ko’nikmalarini; • bir sohadan ikkinchi sohaga bilimlarni ko’chirish ko’nikmalarini; • fanlararo bog’lanishlarni amalga oshirish ko’nikmalarini; • nutq madaniyatini; • vatanparvarlikni; • mehnatga ongli munosabatni; • ongli intizom va yaxshi xulqni; • ta’lim olishga ijobiy munosabatni;
Rivojlantirish funksiyasi — dars jarayonida talabalarning psixologik sifatlarini diqqat, xotira, texnik taffakkur va bilish qobiliyatlarini shakllantirishdir.
24. O‘qitish metodlari. O'qitish metodlari, bu - pedagogik texnologiyaning nerv tomirlnri, chunki, qo'yilgan maqsadni qanday amalga oshirish, quiulny nntyngn erishish aynan qaysi metodni qay tarzda qo'llash luinula liilabalar bilimming nazoratiga bog'liqdir. Nazorat ham metodga tayanadi.
O'qitish metodlariga bilim berish usullari sifatida qaraladi. Bunda o'qituvchi talabalaming bilish faoliyatiga ta’sir ko'rsatadi, uning dunyoqarashini shakllanishiga yordam beradi. Maxsus fanlami o‘qitish metodlari: an’anaviy va innovasion turkumga bo’linadi.
An’anaviy yondashuvga, odatda, ko‘rgazm ali-tushuntiruv, axborot-retseptiv, reproduktiv ,kabi usullar kiritiladi. Ularning umumiy tom oni tayyor bilimlarni 0‘quvchi, talabaga yetkazish, bayon qilishga asoslangan
An’anaviy o ‘qitishda: 1. Yangi materiallaming deyarli hammasi 0‘qituvchi tomoindan og'zaki bayon qilinadi: - bilimlar talabalarga tayyor holda taq iim etiladi; - o'qituvchi turli yo'llar bilan bu bilim lam ing qabul qilinishini tuahkll etadi, %, O'quvchllm bilim ni qnbul qiladilar (retsepsiya) va ularni mn'noillBrt yetiulllnr, o'yin xotiralarida saqlab qoladilar.
Innovatsion yondashuv
Innovatsiya- quyidagi usullardan iborat.
Modellashtirish (trenirovka).
Namoyish qilish
Kichik guruhlarda bo`lish
Aqliy hujum
Tanqidiy tafakkur
Debatlar
Nuqtai nazaring bo`lsin
Har kim har kimga o`rgatadi