Фанидан маърузалар матни

2. Мавзу янги илмий масалани ҳал этиши ва илмий янгилиги билан характерланиши керак.
3. Илмий мавзу иқтисодий самарадорликка эришишга имкон бериши ва аҳамиятли бўлиши керак. Амалий йўналишдаги мавзулар иқтисодий самара бериши керак ва унинг ҳажми мавзуни танлаш босқичида тақрибан баҳо–ланади. Фундаментал йўналишдаги мавзулар учун иқтисодий самарадорлик иккиламчи бўлиб, биринчи навбатда илмий аҳамият мезони ўрин эгаллайди.
4. Мавзу илмий жамоанинг йўналишига мос келиши керак. Бунда илмий жамоанинг салоҳияти ва имкониятидан тўлиқ фойдаланиш мумкин бўлади. Натижада ишланмаларнинг назарий даражаси ва сифати юқори, иқтисодий самара салмоқли, тадқиқот муддати қисқа бўлади.
5. Мавзунинг муҳим кўрсатқичларидан бири–жорий этилувчанлигидир. Тадқиқотчилар ишни белгиланган муддатида тугалланишини ва буюртма–чининг ишлаб–чиқариш шароитларида амалиётга жорий этилишини аниқ–лашлари керак бўлади. Улар мазкур соҳани яхши билишлари, унинг ҳозирги кунги ва истиқболдаги талаб–эҳтиёжларни тўлиқ ҳисобга олишлари керак.
Мавзуни танлашдан аввал тадқиқотчилар ҳал қилиниши керак бўлган масалага оид Ватанимизда ва чет элларда мавжуд бўлган адабий манбааларни чуқур ўрганишлари талаб этилади. Бу нарса такрорланишдан сақланиш ва замонавий тадқиқотлардаги анъаларни аниқлаш учун зарурдир.
Сўнгги йилларда мавзуларни танлашда эксперт баҳолаш услублари кенг қўлланилмоқда. Бу услубнинг моҳияти шундан иборатки, режалашти–рилаётган мавзулар мутахассис–экспертлар томонидан баҳоланади. Ҳар бир эксперт мавзуларга қўйлувчи талабларни балларда баҳолайди. Баҳолаш натижалари турли усулларда ишлов берилиб, таҳлил қилинади. Максимал балл услуби энг содда усул бўлиб, бунда энг юқори баллар йиғиндисига эга бўлган мавзу эътиборга молик ва долзарб ҳисобланади.
Назорат саволлари:

1. 
   Илм–фан нима ва унинг таркибига нималар киради?
   
2. 
   Илмий тадқиқотларнинг қандай услублари мавжуд?
   
3. 
   Кузатиш, тақослаш, ўлчаш деганда нимани тушунасиз?
   
4. 
   Эксперимент нима?
   
5. 
   Назарий ва экперименталь тадқиқотлар қандай фарқланади?
   
6. 
   Анализ ва синтез услубларининг моҳияти нимада?
   
7. 
   Индукция ва дедукция қандай услублар?
   
8. 
   Умумлаштириш, абстрактлаштириш ва конкретлаштириш қачон қўл–ланилади?
   
9. 
   Моделлаштириш услубининг моҳияти, мақсад–вазифалари нимадан иборат?
   
10. 
    Фундаментал тадқиқотлар нима?