Фалсафий антропология -инсон ҳакидаги таълимот

• Асарларида инсон моҳияти масаласига
• нисбатан бутунлай ўзгача ёндашувга дуч келамиз.

• У «инсон фикрловчи нарсадир», деб ҳисоблайди

• Машҳур француз файласуфи
• Р.Декарт (1596-1650)

• Инсонни ўрганишга нисбатан бошқа
• кўп сонли ёндашув

• интровертив

• экстровертив

• инсоннинг онг, жон,
• руҳият,
• инстинктлар, нуқсонлар,
• фазилатлар каби
• муҳим ху-
• сусиятларини таҳлил
• этиб, уни «ичдан»
• тушуниш, англаб
• етишни назарда
• тутади

• инсонга назар ташлаш,
• унинг моҳиятини таҳлил
• қилиш гўёки «сиртдан»
• амалга ошириладики, бу-
• нинг натижасида диққат
• марказидан унинг ижти-
• моий ва табиий моҳияти
• ўрин олади; тегишли мўл-
• жалларга мувофиқ инсон-
• нинг Худо, космос, универ-
• сум ва шу кабилар билан
• алоқаси таҳлил қилинади.

• ШАРҚ ФАЛСАФАСИДА
• ИНСОН

• Қадимги Шарқ, хусусан Хитой
• фалсафий тизимлари

• социоцентрик концепциялар

• ҚАДИМГИ ҲИНД ФАЛСАФАСИ

• антропоцентризм

• МАСАЛАН:

• Буддизмда нирванага эришиш инсон барча ниятларининг пиро-
• вард мақсади деб эълон қилинади. Нирвана жоннинг шундай бир
• ҳолатики, бунда ҳар қандай майллар йўқолади ва ички уйғунлик
• юзага келади, мутлақо эркинлик ва ташқи дунёга қарам эмаслик
• туйғуси пайдо бўлади.

• ТЕОЦЕНТРИЗМ КОНЦЕПЦИЯСИ

• Бу концепцияга мувофиқ ҳамма нарсани Худо белгилайди. Христианликнинг
• моҳиятини акс эттирувчи турли креационистик назарияларга кўра бутун дунё,
• шу жумладан жонли дунё (ўсимликлар, ҳайвонлар, инсон) дарҳол ва ўзининг
• мукаммал кўринишида яратилган. Инжилнинг дунё олти кунда яратилгани
• ҳақидаги ривоятига асосланган бу нуқтаи назар европаликлар тафаккурида
• Дарвиннинг эволюцион назарияси пайдо бўлгунича, яъни XIX асрнинг ўрта-
• ларига қадар ҳукм сурди. Христианлар дунёсида диндор одамлар орасида
• у бугунги кунда ҳам амал қилмоқда.

•