Ф. Жуманова, С. Авазова, Г. Жобборова, У. Хуснетдинов

Таълимнинг гуруҳли шаклида ўқитувчи синфдаги ўқувчилар гуруҳлари-
нинг ўқув-билиш фаолиятини бошқаради. Ўқувчиларни катта, ўртача, кичик, 
яъни гуруҳли ва табақалашган гуруҳларга тақсимлаш мумкин. Таълимнинг гу-
руҳли шакли ўқувчилар гуруҳининг ўқув фаолиятини ташкил этишни назарда 
тутади.
Ўқувчилар ўқув фаолиятини ташкил 
этишнинг замонавий шакллари 
 
Таълимнинг
гуруҳли
шакли
 
Таълимнинг 
оммавий 
шакли
 
Таълимнинг 
индивидуал 
шакли
 
8.6-расм. Ўқувчиларнинг ўқув фаолиятини синф-дарс 
тизимида ташкил этишнинг замонавий шакллари 
 

---

219 
Бирлашган-гуруҳли таълим шаклида ўқувчиларни синф учун белгиланган 
умумий топшириқнинг айрим қисмларини, яъни фақат бир бўлагини бажара-
диган алоҳида гуруҳларга бирлаштириш (ажратиш) кўзда тутилади. 
Табақалашган-гуруҳли таълим шаклида ўқув кўникмалари ва ўқув имко-
ниятлари деярли бир хил даражада шаклланган ўқувчиларни гуруҳларга ажра-
тиш (бирлаштириш) кўзда тутилади.
Гуруҳли шаклга ўқувчиларнинг жуфтлик бўлиб ишлаши ҳам киритилади. 
Ўқитувчининг ўқув гуруҳларининг фаолиятини бевосита ўзи ёки ёрдамчи –
ўқувчининг фикри бўйича тайинланган гуруҳ раҳбарлари орқали бошқаради. 
Таълимнинг индивидуал шаклида ўқувчиларнинг бошқа ўқувчилар би-
лан бевосита муносабатлари кўзда тутилмайди. У ўз моҳиятига кўра, синф жа-
моаси ёки муайян гуруҳлар билан ишлашдан тубдан фарқ қилмаса-да, ўқувчи 
шахсий имкониятларига мувофиқ ўқитувчи томонидан берилган топшириқни 
мустақил бажаради. Шу мақсад йўлида махсус тайёрланган варақчалардан 
фойдаланиш мумкин.
Дарсда ўқитувчининг эътибори бир неча ўқувчига қаратилса, бу вақтда 
қолган ўқувчилар мустақил ишласа, таълимнинг бундай шакли индивидуал-