Ёзёвон чўллари давлат табиат ёдгорлиги ўсимликлар дунёси бўйича мoниторинг ўтказиш

1. Қорабараг –Holostochus caspica. Шўрадошлар оиласига мансуб бўйи 1-3.5 м гача етадиган дарахт ёки бута. Пояси кучли шохланган. Бир йиллик новдалари кулранг, серсув, туксиз, силлиқ, баъзан ғадир-будир бўлиши кузатилган. Барглари майда этли учбурчак шаклида, ўткир қипиғи бор. Қорабарак март ойида кўкаради, илдизи кучли ривожланган ва тупроқнинг остки қатламларга қадар кириб боради. Гуллаш июнь-июль ойларида кузатилади. Гуллари оқ, гул қўрғони этли. Мева июль-сентябрь ойларида етишади. Уруғи тухумсимон шаклида, яшил ўнади. Қорабараг асосан нам ва сувли шўрхок ерларда учрайди. Куз ва қишда намлик етарли бўлгани учун юмшайди. Шунинг учун уни ҳайвонлар яхши ейди. Шунингдек у турли витаминларга бой бўлгани учун илмий табобатда турли припоратлар тайёрлашда фойдаланилади.
2. Сарсазан-Halocnemun strobilaceum. Шўрадошлар оиласига мансуб, бўйи 10-30 см.га етадиган чала бута ёки бутача. Пояси сершох, шох-шабалари ўзаро зич жойлашган, кўп пояли, серсув, баъзан бир тўпи бир метр квадрат жойни эгаллайди ва ёстиқсимон кўриниш ҳосил қилади. Бир йиллик шохлари этли, бўғимли. Барглари ўта қисқарган, қалқонсимон, ўта майда тўмтоқ тангачалар кўринишда бўлади.
Сарсазан март апрель ойларида кўкаради, июль-август ойларида гуллайди. Гуллари икки уйли, гул ёмбаргчалари йўқ. Мевалари август-октябрь ойларида етилди.
У ер остки суви юзалалма жойлашган, тупроқ юзаси қаттиқ туз қатламидан иборат бўлган ҳўл шўрхок ерларда кўп учрайди. У Ёзёвон чўллариннг шўрхок ерли майдонларида бироз кўп учрайди. Ўсимлик кўклам даврида ҳайвонлар емайди. Куз ва қишда қуруқ ҳолда ҳамма моллар яхши ейди. Сарсазан туплари серпих бўлганлиги учун унинг туплари қалин жойлашмаган бўлса ҳам ёппасига кетган ландшафт ҳосил қилади.
3. Боялиш –Salsola arbuscula. Шўрадошлар оиласига мансуб бўйи 20-100 см га етадиган чала бута ёки бутача. Пояси кучли шохланган ёки шохга шохчалар ўзаро зич жойлашган. Барг ва гулбарглари туксиз ёки қисқа тикли эски тупларининг поя қобиғи кулранг-қўнғир, ёки новдаларининг уски тамони оқиш ялтироқ. Барглариннг узунлиги 3-3.5 мм. Кўк ёки кулранг, қуриганда қорамтир тусга киради. Барглари этли, чизиқли, ингичка, пояда навбатлашиб жойлашган. Боялиш март апрель ойларида кўкаради. Илдизи кучли ривожланган, тупроқнинг остки катталикларига кириб боради. Июнь-июль ойларида гуллайди. Меваси август-сентябрь ойларида етилади. У қумтупроқли шўрлашган қумтупроқларда ўсади. У ҳамма моллар учун яхши ем хашак ҳисобланади. Боялиш кичи-кичик майдонларда ландшафт ҳосил қилади.