Erkaklar va bolalarning tipologiyasi II. Bob. O’G’il bolalar tunggi kiyimini konstruksiyalash

KIYIMNI KONSTRUKTIV MODELLASHTIRISH USULLARI «Model» — lotinchi so‘z bo‘lib «namuna» ma’nosini bildiradi. Kiyimga nisbatan aytilganda, rassom-modelerning fikri va niyati gavdalantirgan kiyimning birinchi namunasi tushuniladi. «Modellashtirish» termini ostida, odam tashqi ko‘- rinishi va materiallar xossalarini hisobga olgan holda yangi model yaratishning ijodiy protsessi nazarda tutiladi. Konstruktiv (texnik) modellashtirish deb, kiyim detallari andazasi yoki ularning chizmalarini munosib keladigan baza asosida eskizga yoki yangi model nusxasiga qarab ishlab chiqarilishi jarayoniga aytiladi. Modellarni o‘rganish, tahlil qilish jarayonida, avvalo, ularning õususiyatlarini va qanday baza asosiga to‘g‘ri kelishi aniqlanadi. Modellar eskizdan yoki tayyor kiyim nusxasidan o‘rganiladi. 9 0 Modelni kiyim nusxasidan o‘rganishda kiyimning turi, silueti, bichilishi, o‘lchami, bo‘yi, to‘lalik guruhini aniqlashdan boshlanadi. Keyin qanday materialdan kiyim tayyorlangan, uning ko‘krak, bel, son, etak chiziqlari kengligini, kengliklarning ko‘krak chizig‘i bo‘yicha old, orqa va yeng o‘mizi uchastkalariga taqsimlanishi aniqlanadi va hokazolar. Modelning surati yoki eskiziga qarab o‘rganishda, ish uning masshtabini aniqlashdan boshlanadi. Undan kekyin bort, laskan chiziqlari, bel, son va etak chiziqlari joylanishi, tugma va izmalar, cho‘ntaklar va hokazolar joylanilishi o‘rganiladi. Kompozitsion qo‘shimcha haqlar miqdori taõminan aniqlanadi. Bular hamma masshtabli lineyka yordamida aniqlanadi. Modelni o‘rganish bosqichi, yangi kiyim konstruksiyasini yaratish uchun kerak bo‘lgan barcha ma’lumotlar aniqlanganidan keyingina tugaydi, deb hisoblanadi. Munosib keladigan baza asosi konstruksiyasini tanlashda va uni yangi model konstruksiyasiga aylantirishda uch xil kriteriyadan foydalanish mumkin. Birinchi toifadagi mezonlar kiyimning turi, materiali, bichimi, silueti, bo‘yi va to‘laligini tavsiflaydi. Ikkinchi toifadagi mezonlar baza asosi va ishlab chiqarilayotgan modelning gabarit o‘lchamlari mosligi nuqtayi nazaridan baholanadi. Uchinchi toifadagi mezonlar konstruksiyaning asosiy detallari bo‘laklanishi bilan bog‘liqdir. Model xususiyatlarini rasmdan chizmaga o‘tkazish jarayonida baza asosga katta va kichik o‘zgarishlar kiritish mumkin. Baza asosini o‘zgartirish darajasiga qarab konstruktiv modellashtirishning 4 varianti mavjud: 1) yangi model baza asosining siluet formasi o‘zgarishisiz yaratiladi: faqatgina laskanlar, bortlar, yoqalar va hokazolar formasi o‘zgaradi xalos; 9 1 2) yangi model yaratilishida baza asosining silueti, ya’ni odam qomatiga ko‘krak, bel va son chiziqlari bo‘yicha yopishib turish darajasi o‘zgaradi; 3) o‘mizga o‘tkazib tikiladigan yeng, baza asosi konstruksiyasi boshqa bichimli yengga o‘zgartiriladi (reglan, yaxlit bichilgan); 4) boshqa ko‘rinishli yangi model yaratiladi.