Ergash Qobilov, Farxod Raupov

Narkulov Jakhangir
207

---

bo‘lmagan holda eshitiladi. Bemor tez-tez qusib, tarkibida m e’daning 
tiniq rangli to ‘plangan moddalari yoki ahyon-ahyonda o ‘n ikki bar­
moq ichakning barmoq aralashmalari bodishi mumkin.
2-bosqich. Bemoming ahvoli ogdrlashadi, bezovtalanadi. Nafa- 
si qisilib, yurak urishi tezlashadi. Qon bosimi normal holatda yoki 
ozroq ko ‘tariladi. Suv-elektrolit muvozanati qonda natriy, xlor, b a ’zi 
holatlarda esa kaliy miqdori kamayganligi kuzatiladi. Aylanayotgan 
qon hajmi 25 % pasayadi (asosan plazmaning hajmi hisobiga). Qorin­
ning dam bodishi anchagina ko‘payadi. Eshitib ko'rilganda onda- 
sonda past ovozli ichak tovushi eshitiladi. Qusish tez-tez, tarkibida 
o ‘n ikki barmoqli ichakda to’plangan moddalar bodadi.
3-bosqich. Bemoming ahvoli o ‘ta ogdr bodib, qattiq bezovtalanish 
va karaxtlik kuzatiladi. Yurak urishi va nafas olish juda ham tezlasha­
di. Sistolik qon bosimi 90 
mm
simob ustuniga teng va undan ham past 
bodadi. Siydik ajralishi kamayadi yoki to‘xtab qoladi. Biokimyoviy tek- 
shimvlarda qonning aylanayotgan hajmi 25 % dan 40 
%
gacha pasaya­
di. Qonda natriy, kaliy, xlor tuzlari kamayadi. Metabolik atsidoz boda­
di. Qorin juda ham dam bodib, ba’zi holatlarda yettinchi qovurg‘adan 
ham baland kodariladi. Qorinning hamma joylarida ichak tovushi eshi- 
tilmaydi. Perkussiyada qorin bo‘shligdning yon tomonlarida to’mtoq 
tovush eshitiladi. Bunday o ’zgarish, ko ’pincha suyuqlikning kenga­
yib ketgan ichak qovuzloqlari ichiga yigdlib qolishidan paydo bodadi. 
Qusuqda yigdlib qolgan ichak moddalari bodishi xarakterlidir. 1- va
3-bosqichda ichakning chala falaji ko’pincha peritonitning davom eti- 
shi hisobiga bodib, davolash usuli ham peritonit davosiga o ’xshashdir.
D a v o l a s h . Kasallikni davolashda buzilgan gomeostazni tiklash 
va ichakning mahalliy falajiga qarshi asosiy kompleks-intensiv 
davo chora tadbirlami qodiash zamr. M e’da va ichak bo’shligdda 
to ‘planib qolgan moddalar evakuatsiyasini ta’minlash. Ichak haraka- 
tini kuchaytirish. Zararlangan joydan kelayotgan patologik impulslar- 
ni so‘ndirish va ichak devorining mahalliy qon aylanishini yaxshilash.