Ergash Qobilov, Farxod Raupov

Narkulov Jakhangir

---

hisoblanadi. Buyrak sanchig‘i, spastik ichak tutilishiga nisbatan xuruj- 
li, og‘riq kuchli, odatda bel sohalarida bo‘ladi. Og‘riqning tarqalishi 
o ‘ziga xos xususiyatga ega. Bundan tashqari buyrak sanchig‘ida siy­
dikning qovuqdan chiqishi qiyinlashishi (dizuriya) va siydikda patologik 
elementlarning borligi aniqlanadi.
K o‘pincha rentgen tasvirida buyrakda yoki siydik chiqarish yod- 
larida siydik toshlarini k o ‘rish mumkin. Muolajasi, asosan, konserva­
tiv usuldir. Bemorga sanchiqqa qarshi dorilar, tozalovchi xuqna tav- 
siya qilinadi, qoringa isitgich qo‘yiladi. K o‘pincha yuqorida aytilgan 
muolajalardan so‘ng og‘riq y o ‘qoladi. O g‘ir hollarda esa, og‘riqni 
yo ‘qotish uchun ikki tomonlama paranefral novokain blokadasini bir 
necha marta takrorlash yoki 1-2 kunga peridural og‘riqsizlantirish 
usulini qo‘llash mumkin. Bemor najasida gijja topilsa, albatta gijjaga 
qarshi muolaja o ‘tkazish kerak.
Paralitik ichak tutilishi
Ichak tutilishining paralitik turi da oshqozon-ichak traktida ichaklar 
harakati koordinatsiyasi buzilishi, y a ’ni nerv tomirining falaji nati­
jasida mushaklar tonusining susayib ketishi (gipomotorika) natijasida 
ichak nayida ovqat (ona ko ‘krak suti) mahsulotlarining passaji buzili­
shi va o ‘tmay qolishi natijasida yuzaga keladigan klinik holat. Paralitik 
ichak tutilishi jarrohlik muolajalaridan keyin juda ko ‘p uchraydigan 
asorat b o ‘lgani tufayli xirurgik kasalliklar ichida muhim o ‘rin tutadi. 
Ichakning falajidan hosil bo ‘lgan ichak ichidagi bosimning kodari- 
lishi ichak devorda qon aylanishining buzilishini chuqurlashtiradi. 
Natijada ichak devoridagi nerv to‘qimasining faoliyati yanada bu- 
zilib,organik shikastlanishga olib keladi. Suyuqlik, oqsillar, elek- 
trolitlaming ichak ichida to ‘planib qolishi, ichak devoridan qonga 
so‘rilishining buzilishi markaziy va periferik qon aylanishining izdan 
chiqishiga sabab bodadi. Jarrohlik muolajasidan keyingi davrda 
paydo bodgan ichakning chala falaji, undagi umumiy va mahalliy 
o ‘zgarishlaming darajasiga qarab 3 ta rivojlanish bosqichi farqlanadi:
1-bosqich. Bemoming ahvoli o ‘rtacha og‘irlikda, bemoming qomi 
ozroq dam bodadi, eshitib kodilganda ichak tovushlari aniq, lekin 
ichak peristaltikasi tovushlari qorinning hamma yerida bir xil kuchda