Ergash Qobilov, Farxod Raupov

Narkulov Jakhangir
209

---

maydondagi to ‘qimalar talab qilinadi. Jarohat manbaida suyuqlikning 
to ‘planishi kuchli mahalliy yallig‘lanish atsidoziga va osmotik bo- 
simning (oksidlar, uglevodlar parchalanishi, nordon mahsulotlar va 
tuzlaming ajralib chiqishi) oshishiga imkon beradi. Bu erda ayrim 
mikroorganizmlar, xususan, stafilokokkning o‘tkazuvchanlikni oshi- 
ruvchi omilni ajratib chiqarishining muhim ahamiyati bor.
Ayniqsa, kichik yoshdagi bolalar to ‘qimalaridagi shish va suyuq­
likning tarqalishi mahalliy to ‘siq funksiyasini anchagina pasaytira- 
di. Bularda hali gumoral immunitet yaxshi rivojlanmagan, perifokal 
joylashgan tomirlar esa shishgan to‘qimalar bilan bosilib qoladi. Bu 
omillar tomirlar oziqlanishining kuchli buzilishiga olib kelib, jara- 
yonning sog‘lom joylarga ham tezlik bilan tarqalishiga sabab boda- 
di. Bundan tashqari, yosh bolalarda retikuloendotelial tizimning ye­
tishmovchiligi oqibatida, to ‘qimalar immuniteti ham yetarlicha hali 
rivojlanmagan bodadi. Bundan tashqari, mikroorganizmning hi- 
moya omili ta ’sirida fagotsitar reaksiyalar tormozlanib qoladi. Ay­
rim floralardan, ayniqsa, stafilokokkdan ajralib chiqadigan leykotok- 
sin, koagulaza va boshqa moddalar leykotsitlaming parchalanishiga, 
mikrob atrofida fibrinlaming to ‘planishiga olib keladi. Mana shu 
omil, y a’ni fagotsitozning keskin yomonlashuvi, retikuloendotelial 
tizimning o ‘z ishini yetarlicha bajara olmaganligi va ekzotoksin 
ta’siri bilan faoliyatining susayib borishi sababli immunitet keskin 
pasayadi.
Shunday qilib, yiringli infeksiyada mahalliy jarayonning kechishi, 
ayniqsa, kichik yoshdagi bolalarda tezlik bilan rivojlanish xususiyati- 
ga bogdiq. Bunga to ‘qimalardagi katta shish, tomirlar reaksiyasining 
tarqalganligi va immunologik reaksiyalaming yetarlicha rivojlan- 
maganligi sabab bodadi. Mikroorganizmlaming bir qator himoya va 
agressiya omillarining ta ’siridan gumoral va to‘qimalar immunitetlari 
pasayib, jarayonning kechishi ogdrlashadi.
Yiringli xirurgik infeksiyani davolash kompleks usulda olib borila- 
di va quyidagi uchta komponentni o ‘z ichiga oladi:
- makroorganizmga ta ’sir qilish;
- mikroorganizmga ta ’sir qilish;
- mahalliy davolash.
Makroorganizmga ta’sir qilish. Yiringli xirurgik infeksiyali jara-