Ergash Qobilov, Farxod Raupov

Narkulov Jakhangir

---

kislorod miqdorining kamayishi (
gipoksemiya
) natijasida kelib chiqa­
di. Barcha ichak tutilishi kasalliklari turlaridan bolalarda dinamik 
ichak tutilishi xastaligi 8-11 % ni tashkil etadi. Dinamik ichak tutili­
shi ikki xil bo ‘ladi — spastik (
mushaklar tonusining oshib ketishi
) va 
paralitik 
(nerv tomirining fa la ji — gipomotor).
Spastik ichak tutilishi
Ichak tutilishining spastik turi — bu oshqozon-ichak traktida ichak­
lar harakati koordinatsiyasi buzilishi, ya’ni mushaklar tonusining 
oshib ketishi (spazmi) natijasida ichak nayida ovqat (ona ko ‘krak 
suti) mahsulotlarining passaji buzilishi va o‘tmay qolishi natijasida 
yuzaga keladigan klinik holat.
К 1 i n i к a s i. Spastik ichak tutilishi qisqa muddatda qorinda 
kuchli va xurujli og‘riq paydo boTishi bilan ifodalanadi. O g‘riq 
qorin bo ‘shlig‘ida chegaralanmagan b o ‘ladi. К о ‘pincha bemoming 
umumiy ahvoli o ‘zgarmaydi. Tana harorati m e’yorida yoki subfeb- 
ril boTadi. B a’zi vaqtlarda bemor bir marta qusishi mumkin. Najas 
kelmaslik holati ham b a’zan kuzatiladi.
Qorin dam boTmaydi, bir xil, paypaslab ko‘rilganda hamma boTim- 
lari yumshoq, ba’zi vaqtlarda spazm boTgan ichak holatini aniqlash 
mumkin. Ichak harakatlari aniq eshitiladi. Qon va siydik sinamalari 
tekshirilganda o‘zgarish boTmaydi. Taqqoslash tashxisi mexanik ichak 
tutilishi va buyrak sanchigT bilan o ‘tkaziladi. Ba’zan o ‘tkir va og‘ir 
o ‘tadigan ichak sanchig‘ida bemorda mexanik ichak tutilishi kasalli- 
gining bor yoki yo‘qligini ajrata olish ancha qiyin. To‘g ‘ri tashxis qo‘yi- 
lishida toTiq yozilgan kasallik tarixi (bemorda gijja borligi) va tekshirib 
ko‘rilgandagi xulosalar (qorin devori orqali ko‘zga tashlanadigan ichak 
peristaltikasi, mahalliy og‘riq va o ‘smasimon hosila yo‘qligi) bemorda 
mexanik ichak tutilishi yo‘qligidan dalolat berishi mumkin. Bunday 
holatlarda bemomi rentgen nurlari orqali qorin bo‘shlig‘ini tekshirib 
ko‘rish talab etiladi. Tashxis qo‘yishda novokain blokadasi ham ancha 
yordam beradi, chunki ikki tomonlama novokain blokadasidan so‘ng 
og‘riqning ko‘p vaqtgacha yo‘qolishi bemorda mexanik ichak tutili­
shi yo‘qligini ko‘rsatadi. O g‘riqning kasallikdan keyin yo‘qolmasligi, 
aksincha og‘riq xurujining kuchayishi mexanik ichak tutilishi belgilari
206