Ergash Qobilov, Farxod Raupov

Narkulov Jakhangir

---

qilingan va surunkali ichak tutilishining belgilari bo‘lgan katta yosh­
dagi bemorlarda ancha murakkab operatsiya usullari Noblya operat­
siyasi, gorizontal intestinoplikatsiya yoki enteropeksiya qodlana- 
di. Keyingi vaqtlarda ayrim markaziy klinikalarda an’anaviy davo 
usullariga altemativ holda, chandiqli ichaklar tutilishida endoskpik 
davolash usullari ham qodlanilmoqda.
Operatsiyadan keyingi bosqichda ayrim biologik moddalar, masalan 
fibrolizin, amniotik suyuqlik, gialirunoidaza, kortizon va uning mah- 
sulotlari, geparin, polivinil pirrolidon va boshqalar qorin bo ‘shlig‘ida 
chandiq hosil bo‘lishini ancha kamaytiradi, lekin batamom oldini 
olishga kafolat bera olmaydi. Bitishma hosil bodishining oldini olish 
uchun operatsiyadan keyin quyosh chigali atrofiga UVCh, yodning 
kaliyli eritmasi bilan ionoforez, 0,25 % li novokain eritmasi qodlana- 
di. Bir paytning o ‘zida organizmga lidaza, gialirunoidaza eritmalarini 
kiritish yaxshi natija beradi.
Ichak tutilishining dinamik shakllari
Dinamik ichak tutilishi - oshqozon-ichak traktida ichaklar harakati 
koordinatsiyasi buzilishi natijasida ichak nayida ovqat (ona ko ‘krak 
suti) mahsulotlarining passaji buzilishi va o ‘tmay qolishi natijasida 
yuzaga keladigan klinik holat. Yosh bolalardagi shoshilinch xirur­
gik muolaja o‘tkazilishi kerak bodgan kasalliklarda ichak tutilishi­
ning dinamik shakli alohida o ‘rin tutadi. Chunki bu kasallik xirurgik 
muolajadan keyin paydo bodishi mumkin. Dinamik ichak tutilishi 
kasalligining sabablari hozirgacha to da odganilmagan. Ko‘p mual- 
liflaming fikricha, bu kasallikka, asosan, ichak tutqichidagi mahalliy 
qon aylanishining buzilishi, periferik va markaziy nerv apparatlari- 
ni, ichak devorlarini harakatga keltiruvchi faoliyatning o‘zgarishi 
sabab bodadi. Bu jarayonda ichak nerv va mushak to‘qimalarining 
parabiozi (to‘qimalaming qo‘zg ‘atuvchilar ta ’siriga javoban alohida 
bosqichli reaksiyasi) ichak devoridagi qon aylanishining buzilishi 
hisobiga yuzaga keladi.
Ichak devoridagi qon aylanishining buzilishi qorin parda yalligdani- 
shi 
{peritonit
), ichak devorlarining kengayib ketishi, organizmning 
ko‘p miqdorda suyuqlik y o ‘qotishi (
degidratatsiya
) va to ‘qimalarda
205