Ensiklopediyasi

Farg'ona shahrida o'rnatilgan Ahmad Farg'oniy haykali
Ahmad Farg'oniy «Asturlob bilan amal tu- 
tish kitobi», «Al-Farg'oniy jadvali», «Jady di­
ametri uchun al-Farg'oniy jadvali», «Oy Yer 
ustida va ostida bo'lgan vaqtida vaqtni 
aniqlash haqida risola», «Yetti iqlimni hisob­
lash», «Quyosh soatini yasash haqida kitob» 
singari asarlarni ham yozgan.
Ahmad Farg'oniy nomini abadiylashtirgan 
yana bir narsa — Nil daryosi ustiga qurilgan 
suv o 'lch a sh in sh o o ti — «M iqyosi Nil» 
(Nilometr)dir. Bu inshoot 861-yildan 865-yil- 
gacha bo'lgan vaqt oralig'ida qurilgan, deb 
h is o b la n a d i. O 'n bir asrdan o rtiq va q t 
m obaynida xalq xizm atida bo'lgan bu in­
shoot, Asvon to'g'oni qurilgach, o'z ishini 
to'xtatgan va hozir muzeyga aylantirilgan.
Ahmad Farg'oniy — jahonga dong'i ket­
gan astronom, matematik, muhandis, gidro- 
texnik. Yevropada u Alfraganus nomi bilan 
mashhur.
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

Ahmad Farg'oniy Q ohiraga yaqin yerga 
dafn etilgan. 1998-yilda jah on ilm iy jam o- 
atchiligi olimning 1200 yilligini keng nishon- 
ladi. Uning asarlaridan namunalar, o'zi ha­
qida ilm iy va om m abop asarlar chop e til­
di.
Respublikamizda ko'plab joylar va muas- 
s a s a la r u n in g n o m i b ila n y u r it ila d i. 
Farg'onada allom aning mahobatli haykali 
qad ko'tarib turibdi.
AKADEMIK LITSEY VA KASB-HU-
NAR KOLLEJI
Respublikam izda o'quvchilar to'qqiz yil­
lik (1— 9-sinflar) umumiy o'rta ta’lim makta- 
bini tugatgach, o'z xohishi bo'yicha o'rta 
maxsus, kasb -hu nar ta ’limi yo 'n alishi —
akadem ik litsey yoki kasb-hunar kollejida 
o'qishni davom ettirishi mumkin.
Akadem ik litsey yoshlarga egallagan ix- 
tis o s i 
b o 'y ic h a
is h la s h
h u q u q in i 
ta ’m in la yd ig a n ham da bunday ish yoki 
ta ’limni navbatdagi bosqichda davom etti- 
rish uchun asos bo'ladigan o'rta maxsus 
ta ’lim beradi. Akadem ik litsey yoshlarning 
imkoniyatlari va qiziqishlarini hisobga olgan 
holda ularning jadal intellektual rivojlanishi- 
ni, chuqur, sohalashtirilgan, tabaqalashtiril- 
gan va kasbga yo'naltirilgan ta ’lim olishni 
ta ’minlaydi. Akadem ik litseyda tanlab olin­
gan ta ’lim yo'nalishi bo'yicha (gumanitar, 
texnika, ag rar va boshqa sohalar) bilim 
saviyalarini oshirish hamda fanni chuqur 
o'rganishga qaratilgan maxsus kasb-hunar 
ko'nikmalarini shakllantirish imkoniyati mav­
jud. Bu ko'nikmalarni o'qishni muayyan oliy 
ta ’lim m uassasalarida davom ettirib yoki 
m e h n a t fa o liy a tid a ro 'y o b g a c h iq a ris h
mumkin.
A kadem ik litseyda ta ’lim olish bilim ni 
chuqurlashtirish va tanlangan ixtisosga ega 
bo'lishni ta ’minlaydi. 3 yil ichida akademik 
litseyda o'q ish n i tugatgach, bitiruvchiga 
davlat tomonidan tasdiqlangan namunada- 
gi diplom beriladi. Bu diplom ta ’lim ning 
keyingi bosqichlarida o'qishni davom etti- 
rish yoki egallangan ixtisos va kasb-hunar
9i Sib 1-
bo'yicha mehnat faoliyati bilan shug'ullanish 
huquqini beradi.
Kasb-hunar kollejida ham o'qish muddati 
3 yil bo'lib, o'rta maxsus, kasb-hunar ta’limi 
beradi. Kasb-hunar kollejida muayyan kasb- 
hunar bo'yicha bilim va ko'nikm alarni chu­
q u rla sh tirish , tanlab olingan kasb-hu nar 
bo'yicha bir yoki bir necha ixtisosni egal- 
lash mumkin.
Kasb-hunar kollejlari jihozlanganlik dara- 
jasi, pedagogik tarkibining tanlanganligi, 
o'quv jarayonining tashkil etilishi jihatidan 
yangi tipdagi ta ’lim muassasasi hisoblana­
di. Ular bir yoki bir necha zam onaviy kasb- 
hunarni egallash hamda tegishli o'quv fan- 
laridan chuqur nazariy bilim olish imkonini 
beradi.
K a s b -h u n a r k o lle jla rid a t a ’lim o lis h
yoshlarga o'z bilimlarini chuqurlashtirish va 
ixtisosga ega bo'lish imkonini beradi. Kasb- 
hunar kollejini tugatgan bitiruvchiga ham 
davlat tomonidan tasdiqlangan namunada- 
gi d ip lo m b e rila d i. Bu d ip lo m ham
ta ’lim ning keyingi bosqichlarida o'qishni 
davom ettirish yoki egallangan ixtisos va 
kasb-hunar bo'yicha mehnat faoliyati bilan 
shug'ullanish huquqini beradi.
O'zbekiston Respublikasi hukumati aka­
demik litseylar va kasb-hunar kollejlariga 
alohida aham iyat bermoqda. O'zbekiston 
Respublikasi Vazirlar Mahkamasi 1998-yil 
24-fevralda «Akademik litseylar va kasb- 
hunar kollejlarini tashkil etish va ularning fa- 
o liya tin i boshqarish to 'g 'risid a » maxsus 
qaror qabul qildi. Qarorda akademik litsey­
lar va kasb-hunar kollejlarini tashkil etish, 
ularning faoliyatini yo'lga qo'yish va mu- 
vofiqlashtirish, ularda barkamol, chuqur bil- 
imlarga ega bo'lgan malakali kadrlar tay- 
yorlashini ta ’minlash maqsadi bayon etil­
gan.