Eng katta boylik-bu aql zakovat va ilm, eng katta meros-bu yaxshi tarbiya,eng katta qashshoqlik-bu bilimsizlikdir!


Hosilaga nisbatan yechilgan birinchi tartibli oddiy differensial tenglamaning



Download 0,81 Mb.
bet3/13
Sana21.07.2022
Hajmi0,81 Mb.
#834972
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   13
Bog'liq
Diffur Tojiakbarov Nozimjon.

Hosilaga nisbatan yechilgan birinchi tartibli oddiy differensial tenglamaning yechimi.Tassavur qilamiz, (1.2) tenglamaning o`ng tomoni qandaydir A to`plam osti moddiy tekisligida belgilangan. intervalida aniqlangan funksiyani biz (1.2) tenglamaning shu intervalidagi yechimi deb hisoblaymiz.
Agar:
1) intervalidagi ning barcha qiymatlari uchun hosilasi mavjud. (Bundan yechimi butun aniqlanish maydoni doirasida uzilmas funksiya
ekanligi kelib chiqadi).
2) funksiyasi (1.2) tenglamani intevalidagi ning barcha qiymatlari uchun haqiqiy bo'lgan ayniyatga aylantiradi:
(1.7)
Bu intervaldagi ning har qanday qiymatida nuqtasi to`plamiga tegishliligini va .
(1.2) tenglama bilan birga aylantirilgan tenglama ham ko'rib chiqilayotgani uchun, ushbu tenglamining yechimini (1.2) tenglama yechimiga tenglatish tabiiydir. Shu ma'noda biz keyingi holatarda, qisqa qilib tenglama yechimlarini (1.2) tenglama yechimi deb ataymiz.
1-misol. Ushbu
(1.8)
funksiyasi
(1.9)
tenglamaning intervaldagi yechimidir, chunki u ushbu intevalda differensiallanadi va uni (1.9) tenglamaga qo'yib ning barcha qiymatlari uchun xos bo'lgan ayniyat hosil qilamiz:
(1.10)
2-misol.
(1.11)
funksiya
(1.12)
tenglamaning intervaldagi yechimidir.
3-misol.
(1.13)
funksiya
(1.14)
tenglamaning intervaldagi yechimidir.
Ba`zida (1.2) tenglamaning yechimini (1.7) ayniyatga aylantiruvchi funksiyasini, ya`ni (1.2) tenglama yechimini ushbu tenglama integrali deb ataydilar.
Yechimning oshkormas va parametrik ko'rinishda berilishi. Differensial tenglamaning yechimini har doim ham aniq ko'rinishda olib bo'lmaydi. Undan tashqari aniq ko'rinishdagi yechim o'rganish va qo'llanish uchun doim ham qulay bo'lavermaydi.Shuning uchun tenglamani integrallashtirishda ko'p hollarda yechimning oshkormas ko'rinishini hosil qilish bilan kifoyalanadilar.
Biz
(1.15)
tenglamasi (2) tenglamaning yechimining oshkormas shakli deb hisoblaymiz,
qachonki u y ni x ning, oshkormas funksiyasi sifatida olsak va u (1.2)
tenglamaning yechimi bo'lsin.
Bu holda (1.15) da ni nazarda tutib, olingan ayniyatni x bo'ylab
differensiallab va ni ga almashtirib
(1.16)
tenglikka yetib kelamiz va u (1.15) nisbat tufayli aynan bajarilishi kerak.
4-misol.Differensial tenglama berilgan bo'lsin
(1.17)
tenglamani olamiz
(1.18)
va (1.16) tenglikni tuzamiz
(1.19)
Bu tenglik (1.18) tenglama tufayli qoniqtiriladi. Demak u berilgan differensial
tenglamaning yechimini noaniq shaklda belgilaydi.
Ba'zida (1.2) tenglamaning yechimi parametrik shaklda olinadi.
(1.20)
Biz (1.20) tenglama (1.2) tenglamaning yechimini parametrik shaklda oralig'idabelgilaydi deb hisoblaymiz agar quyidagi ayniyat mavjud bo'lsa:
(1.21)


Download 0,81 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   13




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish