Elektromexanika

02.01.2016
O’ZBEKISTON RESPUBIKASI
OLIY VA O’RTA MAXSUS TALIM VAZIRLIGI

JIZZAX POLITEXNIKA INISTITUTI

“ELEKTROMEXANIKA”
FANIDAN
AMALIY MASHG’ULOTI UCHUN
USLUBIY KO’RSATMA

JIZZAX – 2015

Tuzuvchilar:
“Elektraenergetika” kafedrasi assisent. A.B. Astanov
“UMF” kafedrasi assisenti F.B. O’razaliev

Taqrizchilar: Biloyat Elektr Tarmoqlar korxonasi “Yuqori kuchlanishdan himoya qilish va izolyasi bo’limi” Boshlig’I Muxandis Ummatov Rustam.

Mazkur uslubiy ko’rsatma “Eltktra Mexanika” fanidan amaliy mashg’ulotni bajarish uchun ishlab chiqildi.

5310200 – Elektrenergetika yo`nalishining

5310700 – Elеktrotеxnika, elеktromеxanika va elеktrotеxnologiya (tarmoqlar bo`yicha) yo’nalishlari talabalari uchun

Ushbu uslubiy ko’rsatma Jizzax Politexnika inistituti ilmiy uslubiy kengashida №______ tasdiqlandi.

Kirish.
Xalq xo’jaligining korxonalarida qo’llaniyotgan transformatorlar elektrotexnologik uskunalarini elektr energiyasi bilan sifatli va ishonchli tahminlashning garovi bo’lib hisoblanadi. Sanoatning ayrim texnologik jarayonlarining tezligini o'z’armas tok dvigatellari yordamida keng ko’lamda silliq rostlash mumkin.O’zgarmas tok mashinalari bahzi texnologik qurilmalarida, erdagi va havo transportlarida hozirgacha keng ishlatilib kelinmoqda.
ASINXRON ELEKTR DVIGATELLARI.
1. ASINXRON ELEKTR DIVIGATELLARINING VAZIFASI.

Hozirgi vaqtda eng ko’p tarqalgan asinxron elektr divigatellarining paydo bo’lishiga aylanuvchan magnit oqimini hosil qilyvchi qurilmalarni yaratish iomkonini beruvchi qurilmalarni yaratish imkonini bergan uch fazali o’zgaruvchan tok sistemasi sabab bo’ldi. Ularning asinxron deb atalishining sababi mashinaning aylanuvchi qismi -rotor hamma vaqt magnit oqimi tezligiga teng bo’lmagan tezlik bilan, ya’ni u bilan sinxron bolmagan holda aylanadi. 127, 220, 380, 500, 600, 3000, 6000 va 1000 v kuchlanishlardan vattning ulishlaridan to minglab kilovatt quvvatga mo’ljallab yasaladigan bu elektr divigatellarga qaraganda ishlatishga ishonchli va arzondir. Uni aylanish tezligini doimiy saqlash zarur bo’lmagan har qanday ishlarda,shunigdek, bir fazali qilib kichik quvvatlarda turmushda ham ishlatish mumkin. 1889 – yilda M.O.Dolivo – Dobrovolskiy kashf qilgan uch fazali asinxron elektr divigdtelida uning o’zi kashf etgan uch fazali aylanuvchan magnit maydonidan foydalanilgan. Bundan tashqari, Dolivo–Dobrovolskiy uch fazali generator, uch fazali transformatorni yaratadi va jaxonda birinchi bo’lib elektr energiyasini uch fazali tok yordamida uzatishni ishlab chiqdi; yuqoridagi uch fazali generator–divigatel – transformator energiyani ana shunday uzatishning ajralmas qismi bo’lgan.