Ekish mashinalarini urug‘ ekish normasiga sozlash va ishlatish

2.5. KARTOSHKA EKADIGAN SEYALKALAR

Kartoshka ekish mashinalari. Agrotexnik talablar. Ekish uchun o‘rtacha kattalikdagi (massasi 50—80 g) tugunaklardan foydalangan ma’qul. Ammo maydaroq (30—50 g), ba’zan yirik (80—120 g) tugunaklardan bo‘laklab foydalanish ham mumkin.
Kartoshkani qatorga bir-biridan 20—40 sm masofada, qator oralarini esa 60, 70 va 90 sm dan qilib ekiladi. Bunda mashina unib qolgan kurtakchalarni sindirmasligi kerak. O‘rtacha kattalikdagi tugunaklarni ekishda kartoshka tushmasdan qolgan hamda ikkita tugunak tushgan uyalar soni 3% dan oshmasligi lozim. Kartoshka tugunaklari qatorda belgilangan oraliqda va chuqurlikda joylashishi kerak. Kartoshka pushtaga ekilganda 8—16 sm, tekis yerga ekilganda 6—12 sm chuqurlikda ko‘miladi. Tugunaklarning ekish chuqurligi tayinlanganidan 5 sm farq qilishi joiz. Mashina kartoshka oraliqlaridagilar oddiylariga nisbatan ekish bilan bir vaqtda o‘g‘itni tugunaklardan 2—3 sm chuqurroq tashlab, uni alohida tuproq qatlami bilan yopib ketishi lozim.
Ko‘chat o‘tqazish mashinalari. Agrotexnik talablar. Sabzavot ekinlari urug‘ini qishning oxirida issiqxonalarda ekib-o‘stirib, ko‘chat qilib, bahorda ularni ochiq dalalarga ekiladi. Ayrim ko‘chatlar alohida-alohida tuvakchalarda, ayrimlari tuvakchalarsiz o‘stirilib-yetishtiriladi. Mashina yordamida ekish uchun bir xil o‘lchamdagi, so‘limagan, egilmagan ko‘chatlar saralanib, olinadi. Karam ko‘chatlar 12—15 sm balandlikka (5—6 bargga), pomidor ko‘chatlari 20—25 sm balandlikka (8—10 bargga) ega bo‘lishi talab qilinadi.
Ko‘chatlarning oralig‘i 60, 70, 80, 90 sm bo‘lgan qatorlarga yoki 50—90, 60—120 sm qilib ekiladi. Bir qatordagi ko‘chatlar oralig‘i 10—140 sm gacha bo‘lishi mumkin. Agar ko‘chatlar oralig‘i 35 sm dan kam bo‘lsa, ekishda jo‘yaklar bo‘ylab sug‘oriladi, 35 sm dan ko‘p bo‘lsa, har bir tup ko‘chatni alohida sug‘orish ma’qul bo‘ladi. Sug‘oriladigan dehqonchilikda ekish bilan bir yo‘la jo‘yaklar ham olinadi.
Mashinadan ko‘chatni tik holatda, ildizlarini bukmasdan, shikastlantirmasdan, bexato ekish talab qilinadi. Tuvaksiz ko‘chatlar 5—15 sm, 2 tuvagi bilan kamida 10 sm chuqurlikka ko‘miladi. Agronom tavsiya etgan chuqurlik 1 sm aniqlikda bo‘lishi kerak. Ko‘chat atrofidagi ildizi tuproq bilan zichlanadi.
2 sm (tutash qator qatorlar to‘g‘ri chiziq bo‘yicha, belgilangan kenglikdan 7 sm) olinishi kerak. Oddiy ko‘chatning 95%, tuvakli ko‘chatning 100% ildiz olishiga erishish kerak.