Э. ҚОсимов, М. Aкбaров пaрдозбоп қурилиш aшёлaри

Полимербетонлар ва полимер
қоришмалар

Боғловчи ашё сифатида фурил смоласи, фенол, эпоксид ва ярим эфирли смолалар ишлатилади. Полимербетон фурфурол-ацетон ФA (10—20%) мономери ва тўлдиргичлар шағал ёки майда­ланган тошдан (3,87%) ташкил топган бўлади. Қотирувчи сифатида мономер миқдорининг 1-2% га қадар бензосулфокислота (БСК) ишлатилади.

Эпоксид смоладан олинган полимер қоришманинг таркиби 1:2:3,7 (смола : кукун тўлдиргич : қум) нисбатда олинади. Гексаметилен диаминнинг куб шаклидаги қолдиқларидан қотиргич сифатида фойдаланилади (у смола оғирлигининг 25% миқдорида олинади) ва қоришма тайёрлаш олдидан смолага солинади. Эпоксид смола полимербетон ва қоришмалар водород фторнинг сувдаги эритмаси ва ацетон таъсирига чидамсиздир.
Полиефир — полимер қоришма (ПН-1) смола, изопропилбен­золнинг гидроперекиси (3%) ва қотишни тезлатувчи кобалт нафтена­тининг стиролдаги 10% ли эритмаси (8%) асосида тайёрланади. Таркиби 1:2,5:8,8 (ПН-1 смола : кукун қум : йирик қум) нисбатда олинади. Бундай қоришмалар хлорли сулфат ва нефт маҳсулотлари таъсирига 120°C ҳароратда ҳам чидамлидир.
Фенол смола асосида олинган полимербетон кислота эритмаларига, маъдан ва ўсимлик ёғларига бардош бера олади, лекин ишқорлар таъсирида емирилади. Полимербетон ва қоришмалар панелларнинг сувга чидамлилигини оширишда, гидротехник иншоотларнинг сиртини қоплаш, тупроқни мустаҳкамлаш, зарарли суюқликлар ва нефт маҳсулотлари сақланадиган омборлар, заводларнинг кимё цехлари полларини қоплаш учун ишлатилади.
Полимер қопламалар. Газ алангаси билан чанглатиш усули буюмлар юзасини смола ёки қийин эрийдиган темир билан қоплашда қўлланади. Смола ёки эмал кукуни юқори босимда сочилиб чиқишида газ алангасига урилади ва эриб, сиқилган ҳаво билан чангланган ҳолда буюмнинг сиртига пуркалади.
Буюмни қизитиб чанглатиш усули буюмлар сиртини полиамид (капрон ва бошқалар) ва полиетилен билан қоплаш керак бўлганда ишлатилади. Буюм полимер эрийдиган ҳароратдан ортиқроқ ҳаро­ратгача қиздирилади ва полимер кукуни бор ваннага қисқа муддатга ботирилади ёки қиздирилган буюм сиртига босим остида полимер кукуни пуркалади. Натижада, буюм сиртида полимер қатлами текис ва тоза сирт ҳосил қилади.