Э. ҚОсимов, М. Aкбaров пaрдозбоп қурилиш aшёлaри

Кўпиртирилган енгил пластмассалар. Кўпирган смола унга қўшиладиган махсус қотиргич қўшилмалар ёрдамида қотирилади. Қурилишда ишлатиладиган барча кўпикпластлар шу йўл билан олинади. Смола газлар ёрдамида кўпиртирилади. Смола қиздирилганда газнинг кенгайиши ҳисобига у кўпиради.
Кўпик полистирол — стирол мономерининг полимерланиши жара­ёнида унга кўпиртирувчи қўшилма қўшиб олинган енгил ашё. Кўпик полистирол иссиқ ва товушни кам ўтказадиган ашё сифатида ишлатилади. Уч қатламли деворбоп панеллар ва ёпма плиталар орасига кўпик полистирол қатлами қўйилган конструкциялар қурилишда кўп ишлатилади. Кўпик полистирол олиш учун 100% оғирлик ҳисобида олинган полистиролга 2—5% кўпиртирувчи порофор (маркаси ЧХЗ-57) қўшилади. Полистирол эмулсиясига аралаштирилган порофор унда майда (бир хил йирикликдаги) — турғун пуфакчалар ҳосил қилади. Бу реакция 100—105°C даги тўйинган сув буғида рўй беради. Кўпирган полистирол махсус қолипларга солинади ва тўғри тўрт­бурчак шаклида зичланади. Кўпик пластик узунлиги 100—120 см, эни 50 см ва қалинлиги 5-8 см га тенг қилиб тайёрланади. Ҳажмий оғирлиги қўшиладиган кўпиртирувчи миқдорига боғлиқ (15—220 кг/м³). Худди шу усуллар билан поливинилхлорид, полиуретан, мочевина — формалдегид смолаларига кўпиртирувчи қўшилмалар —порофор, аммоний карбонат, натрий бикарбонат қўшиб енгил ашёлар олиш мумкин.
Кўпик поливинилхлорид — поливинилхлорид (100 оғирлик миқдори­да — о.м.) метилметакрилат (25 о.м.), порофор ЧХЗ-57 (0,3-0,8 о.м.), ангидрид аммонийси (10—16 о.м.) ва натрий бикарбонатни (8 о.м.) махсус босқичларда аралаштириб олинади. У кўпик полистиролга нисбатан бир оз сарғиш ва қаттиқ бўлади. НПХВ-1 марка остида чиқариладиган кўпик поливинилхлорид тўғри тўртбурчак шаклида, узунлиги билан эни 50 см дан катта, қалинлиги 60 мм гача, ҳажмий оғирлиги 40-160 кг/м³, сиқилишдаги мустаҳкамлик чегараси 0,2-1,0 МПа бўлади.
Узунасига ўлчанадиган пластмасса
ашёлар


Пластмасса қувурлар. Кейинги вақтларда водопровод ва канализация тармоқларида пластмасса қувурлар кўплаб ишлатилмоқда. Бундай қувурларнинг зангламаслиги, кислота ва ишқорлар таъсирига чидамлилиги, бўяб туришни талаб қилмаслиги билан пўлат ва чўян қувурлардан фарқ қилади. Бундай қувурларни ётқизиш ва монтаж қилиш металл қувурларга қараганда қулай ва арзондир.