Э. ҚОсимов, М. Aкбaров пaрдозбоп қурилиш aшёлaри

Полимер-минерал композитлар таркибини боғловчи моддани полимер ва минерал боғловчилар ташкил этади. Қурилишда зарарли муҳит таъсирида ишлатиладиган чидамли полимерцемент бетонлар бунга мисол бўла олади. Органик боғловчи сифатида поливинилацетат, синтетик каучук, полиефир, карбамид ёки эпоксид смолалари кўп ишлатилади. Қоришмада сувда эрийдиган карбамид смоласи, фурил спирти ва бошқа синтетик суюқ қўшилмаларни ишлатиш мумкин.
Aгар минерал боғловчилар асосида олинган бетон буюмлар зарарли муҳитда чидамли ва юқори мустаҳкам бўлиши учун уларни (стирол, битум, метилметакрилат) суюқ полимер ёки моно­мерлар билан шимдириб бетонполимер олиш мумкин. Шимилган бетон ғовакларидаги суюқ полимерлар қотади, натижада, унинг мустаҳкамлиги 10 баробар ошади.
Темирполимер буюмлар айниқса ҳозирги вақтда қурилишда кенг қўлланилмоқда. Бунинг учун алуминийдан ишланган буюм синч полиефир, полихлорвинил ва шу сингари смолалар билан қоти­рувчи қўшилмалар солинган қолипга жойланади, кейин иссиқ технологик жараёнда қотирилади. Темирполимер буюмлар об-ҳаво муҳитига, зарарли моддалар таъсирига чидамли, нафис, кўриниши чиройли ва тиниқ бўлади. Темирполимер ашёлардан ром ва эшиклар, қоплама тахталар ва буюртмачининг хоҳишига кўра, ҳар хил буюм ва конструкциялар тайёрлаш мумкин. Шишапластик композит қурилиш ашёларини тайёрлашда матритса сифатида полимер ашёлар — полиефир, эпоксид ёки фенол смолалари, пишиқловчи —арматура сифатида юқори мустаҳкам шиша толалари ишлатилади. Смолаларни толалар билан ёпишқоқлиги ва юқори адгезияси, шишапластикларни чўзилишга бўлган мустаҳкамлигини оширади.
Шишапластик композитлар таркибидаги смола ва тола хилларининг ўзгариши, ҳамда технологик жараёнда қўлланиладиган усулларнинг турларига қараб уларнинг хоссалари ҳар хил бўлади. Қуйидаги 10.1-жадвалда полиефир шишапластик композитларнинг хоссалари ёритилган.
Шишапластик композитлардан ҳар хил технологик усуллар билан қувурлар, узун ва тахтасимон буюмлар, тўсиқ пардадеворлар, томбоп листлар, ҳажмий блоклар ва ҳоказолар ишлаб чиқарилади.


10.1-жадвал