Dolzarb masalalari

---

1 
 
6-MODUL: FANDAGI YANGILIKLAR, FANNI O’QITISHNING 
DOLZARB MASALALARI 
 
6.1. Mavzu: Kimyo fanidan kompetensiyaviy yondashuvga asoslangan DTS va 
shu asosida yaratilgan darsliklar tahlili (I qism) 
 
ANNOTATSIYA 
Ushbu ma’ruzada Kimyo bo’yicha 2021 yilgi Nobel mukofoti sovrindorlari, Davlat 
ta’lim standarti va uning maqsadi, tarkibiy qismlari, Standart, bilim, ko`nikma, 
malaka, kompetensiya, tayanch oquv reja, o`quv dasturlari, baholash tizimi haqida 
ma’lumotlar keltirilgan.
Reja: 
 
1.
 Fandagi yangiliklar, kashfiyot va ihtirolar
2. Davlat ta’lim standarti; 
3. DTS ning tarkibiy qismlari: 
4. Umumiy o’rta ta‘limning malaka talablari; 
Kimyo bo’yicha 2021 yilgi Nobel mukofoti germaniyalik Benjamin List va 
amerikalik Devid Makmillanga «assimetrik organokatalizni rivojlantirgani uchun» 
berildi.
Katalizatorlarning faqat ikkita turi bor deb hisoblanardi: metallar va 
fermentlar. List va Makmillan bir-biridan mustaqil ravishda molekulalarni 
yaratishning yangi usulini — kichik organik molekulalarga asoslangan assimetrik 
organokatalizni ishlab chiqdi. Nobel qo’mitasi press-relizida aytilishicha, u yangi 
farmatsevtika mahsulotlarini tadqiq qilish uchun asos bo’lib xizmat qiladi, bundan 
tashqari, kimyoning yanada barqaror bo’lishiga yordam beradi.
«Organokataliz aql bovar qilmas darajada tez rivojlanmoqda. Bunday 
reaktsiyalar yordamida tadqiqotchilar endi yangi farmatsevtika vositalaridan tortib 

---

2 
quyosh panellarida nurni yuta oladigan molekulalarga qadar hamma narsani yanada 
samarali tarzda yaratishi mumkin», deyilmoqda. 
2017-yil 6-aprel kunida O’zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining
187-sonli «Umumiy o’rta va o’rta maxsus kasb-hunar ta’limining davlat ta’lim 
standartlarini 
tasdiqlash 
to’g’risida»gi 
Qarori 
qabul 
qilindi.
Qaror «Ta’lim to’g’risida»gi va «Kadrlar tayyorlash milliy dasturi to’g’risida»gi 
hamda O’zbekiston Respublikasi qonunlariga muvofiq, umumta’lim fanlarini 
o’qitishning uzluksizligi va izchilligini ta’minlash, zamonaviy metodologiyasini 
yaratish, davlat ta’lim standartlarini kompetentsiyaviy yondashuv asosida 
takomillashtirish, o’quv-metodik majmualarning yangi avlodini ishlab chiqish va 
amaliyotga joriy etishni tashkil etish maqsadida qabul qilindi. 
O‘zbekiston Respublikasining «Ta’lim to‘g‘risida»gi Qonunning 7-
moddasida «Davlat ta’lim standartlari umumiy o‘rta, o‘rta maxsus, kasb-hunar va 
oliy ta’lim mazmuniga hamda sifatiga qo‘yiladigan talablarni belgilaydi. Davlat 
ta’lim standartlarini bajarish O‘zbekiston Respublikasining barcha ta’lim 
muassasalari uchun majburiydir» deb belgilab 
Yangi tasdiqlangan davlat ta‘lim standartlari 2017-2018 o’quv yilidan boshlab 
bosqichma-bosqich amaliyotga joriy etildi.