Dilnavoz Yusupova

ى
» «yoy» (i) harfi, ikkinchisiga g‗amza o‗qi, ya‘ni «
ﺍ
» «alif» (o) 
harfi qo‗shiladi, natijada «
ىفص
» – «Safi» va «
افص
» – «Safo» so‗zlari kelib chiqadi.
Qilur esang manga somon, ayo rafiq, havas, 
Aning ayog‘ig‘a yetkur mening boshimni-yu bas.
Bu muammoda asosiy e‘tibor «
ﻥاماس
» – «somon» (osoyishtalik) so‗ziga qaratilgan. 
Ikkinchi misradagi «aning ayog‗iga boshimni yetkur» jumlasidagi ishoraga ko‗ra «
ﺍ
» – 
«alif» (o)ning oyog‗i, ya‘ni pastki qismiga «
ﻡ
» – «mim» (m)ning boshini yetkazish talab 
qilinadi, natijada «
ﺍ
» – «alif» harfi «
ﻝ
» – «lom» harfiga aylanib, «
ﻡ
» – «mim»ga qo‗shiladi 
va «
ﻥاملس
» – «Salmon» so‗zi kelib chiqadi.
Alisher Navoiyning mazkur janr nazariyasiga bag‗ishlangan maxsus asari ham 
mavjud bo‗lib, fors-tojik tilida yozilgan. Asar 
«
Mufradot
»
yoki 
«
Risolayi muammo
»
deb 
ataladi.
Zahiriddin Muhammad Bobur ham muammo janrida barakali ijod qilgan, uning 
bizgacha 60 ga yaqin muammosi yetib kelgan. Namuna: 
Hajr shomi sochi savdosi chekar har yon meni,
Vahki, bu poyoni yo‘q tun qildi sargardon meni.
Mazkur muammoda «shoh» so‗zi yashiringan. Uning ochqichi «shom» (
ﻡاﺸ
). 
«Shom» so‗zi 3 harfdan: «shin» (
ﺶ
), «alif» (
ﺍ
), «mim» (
ﻡ
)dan tarkib topgan. Shoirni hijron 
shomida yor sochining savdosi qiynaydi («mim» – 
ﻡ
ning pastga tushgan qismi o‗rilgan 
sochni eslatadi).

---

99 
Ikkinchi satrda poyoni yo‗q tun – etagi yo‗q «shom» («mim»ning pastki qismi ketib, 
hoyi havvazga –