Dilnavoz Yusupova

ه
ga aylanib qolishi) shoirni sargardon qiladi.
She‘rdagi 
«hajr», «shom», «soch», «savdo»
so‗zlaridan yaratilgan tanosub, 
«har 
yon chekmoq», «sargardon qilmoq»
dagi mutanosiblik muallifning favqulodda salohiyat 
egasi ekanligiga yorqin dalildir.
 
RUBOIY
(arabcha, «
to‘rtlik
») ikki baytdan iborat mustaqil she‘r bo‗lib, dastlab fors-
tojik she‘riyatida, Abu Abdulloh Rudakiy ijodida paydo bo‗lgan. Maktab darsligidagi 
ma‘lumotlarga ko‗ra, Ibn Sino fors tilida ruboiy janrini boshlab bergan shoir hisoblanadi.
Ruboiylar falsafiy, axloqiy, diniy va ishqiy
mavzularda yozilgan.
Ruboiyning 2 xil turi bor:
1)
xosiy ruboiy yoki ruboiyi xosa
(qofiyalanishi: a-a, b-a): 
Sen borg‘ali ortmish ko‘ngul zorlig‘i, 
Oh o‘qlaridin har nafas afgorlig‘i.
Bilman unutulg‘anmu ekandur manga hajr 
Yo ko‘prak erur bu qatla dushvorlig‘i.
2)
taronayi ruboiy yoki ruboiya
(qofiyalanishi: a-a, a-a): 
Ollimda tabibi chorasozim ham yo‘q, 
Yonimda rafiqi dilnavozim ham yo‘q.
Tegramda anisi jongudozim ham yo‘q, 
Boshimda shahi bandanavozim ham yo‘q.
Ruboiy muayyan kompozitsiyaga ega. Mumtoz ruboiy talablariga ko‗ra, unda to‗rt 
unsur mavjud bo‗ladi. Mazkur unsurlar to‗rt misrada aytilmoqchi bo‗lgan falsafiy, axloqiy 
yoki didaktik fikrning ma‘lum bir yaxlitlikka erishishini ta‘minlaydi. Shu ma‘noda to‗rt 
misrani quyidagi unsurlarga taqsimlash mumkin: 

---

100 
1)
tezis
– unda ruboiyda aytilmoqchi bo‗lgan fikr, boshqacha aytganda, 
ruboiy mavzusi bayon qilingan bo‗ladi; 
2)
antitezis
– bunda birinchi misraga qarama-qarshi fikr aytiladi; 
3)