Davlatlar nomlarining etimologiyasi

DAVLATLAR NOMLARINING ETIMOLOGIYASI 

BOBURJON MAVLONOV 

 

 

- 15 - 

 

Kanada  -  Kanada  nomi  lavrentiyalik  irokez  qabilasi  tilidagi  kanata  sozidan 

olingan  (tarj.  'qishloq',  'manzilgoh').  1535-yilda  hozirgi  Kvebek  sharhi  hududida 

yashagan hindu qabilalari fransuz tadqiqotchisi Jak Kartyega shu atrofdagi Stadakon 

qishlog'iga yo’nalish berish uchun shu so’zni ishlatgan. 1545-yildan yevropaning kitob 

va  xaritalarida  bu  nom  Sent-Lovrens  daryosi  havzalariga  nisbatan  ishlatish 

boshlangan.  1791_yilida  Buyuk  Britaniya  hozirgi  Kanada  hududlarini  egallagach  bu 

hududlarga umumiy qilib Kanada nomini ishlatishni boshlagan va bu nom hozirgacha 

saqlanib qolgan.  

Keniya - Keniya tog’i sharafiga. Bu tog' Kikuyu tilida Kere-Nyaga (tarj. oq tog’) 

deb ataladi. Buyuk Britaniya mustamlakasi davrida mamlakat dastlab Sharqiy Afrika 

Protektorati deb atalgan.  Rasmiy nomi 1920-yilda Keniyaga o'zgartirildi. 

Kipr  -  bir  taxminga  ko’ra,  shu  hududda  joylashgan  mis  konlari  sharafiga 

shunday nomlangan (lotincha "cuprum" so’zidan). Boshqa bir taxminga ko’ra, orolda 

o’sadigan kiparus (ignabargli o'simlik turi) sharafiga nomlangan. 

Kiribati - bu orollarga ingliz kapitani Tomas Gilbert sharafiga Gilbert orollari deb 

nom  berilgan.  Bu  nom  mahalliy  tilda  "Kiribati"  deb  talaffuz  qilinadi  va  bu  nom 

mamlakat nomiga asos bo’lgan. 

Kolumbiya - Xristofor Kolumb sharafiga 

Komor orollari - arab tilidan "Juzur ul-qomar" (

 

رمقلا رزج ) – “oy orollari” 

Kongo - mahalliy xalq tilidan so'zma-so'z "ovchilar" degan ma'noni anglatadi.  

Hozirda  Afrikada  Kongo  nomli  2  ta  davlat  bor:  Kongo  Respublikasi  va  Kongo 

Demokratik  Respublikasi.  Bu  davlatlar  tarixiga  biroz  to‘xtalsak.  Dastlab  Kongo 

Respublikasi. 

Kongo  daryosining  o’ng  sohilidagi  yerlarni  1883-yilda  Pyer  de  Brazza 

rahbarligidagi  fransuzlar  egallaydi  (  mamlakat  poytaxti  Brazzavil  uning  nomiga 

qo’yilgan). Bu hudud 1886-1947-yillarda Fransiya Ekvatorial Gvineyasi tarkibida bo’ldi. 

1947-yildan  Fransuz  dengizorti  hududi  deb  nomlandi.  1958-yilda  Fransuz 

hamjamiyati  tarkibida  avtonomiyani  qo’lga  kiritdi.  1960-yilda  mustaqillikka  erishdi. 

Mamlakat nomi Kongo Respublikasi bo’lib qoldi. 

Kongo  daryosi  havzasining  katta  qismini  1885-yilda  Belgiya  mustamlakaga 

aylantirgan edi. Bu hududlar 1885-1908-yillarda Belgiya qiroli Leopold II ning xususiy 

mulki bo’lgan va bu hududlarda uning qattiq diktaturasi o’rnatilgan. 1908-yilda u bu 

hududni  Belgiya  hukumatiga  sotadi.  Natijada  bu  hududlar  Belgiya  mustamlakasiga 

aylanadi  va  Belgiya  Kongosi  nomini  oladi.  1960-yilda  Patrik  Lulumba  boshchiligida 

mamlakat mustaqillikni qo’lga kiritdi va Kongo Respublikasi nomini oladi. Bu paytda 

fransuz  mustamlakasi  bo’lmish  hudud  ham  o’ziga  Kongo  Respublikasi  nomini  olgan 

edi.  Biroz  vaqt  davomida  bu  davlatlar  o'z  poytaxtlari  nomi  bilan  farqlanib  turdi: 

---