Davlatlar nomlarining etimologiyasi

DAVLATLAR NOMLARINING ETIMOLOGIYASI 

BOBURJON MAVLONOV 

 

 

- 14 - 

 

xalqlarning  timsoli  edi  va  ko'pincha  otni  bo'g'ib  qo'yuvchi  Rim  She-bo'ri  sifatida 

tasvirlangan.    Dastlab  Italiya  nomi  faqat  hozirgi  Italiya  (hozirgi  Kalabriya  viloyati) 

egallab  olgan  hududga tegishli edi. Qo'shimcha: Italiya hududida  2 ta anklav  davlat 

mavjud - Vatikan va San-Marino 

Ispaniya  -  "Ispaniya"  nomi  finikiyaliklar  tilidan  kelib  chiqqan.  Finikiyaliklar 

tilidagi "ishpanim" so'zi "Damanlar sohili" degan ma'noni anglatadi (daman - mayda, 

o'txo'r,  sutemizuvchi  hayvonlar  oilasiga  mansub,  qunduzga  o‘xshash  hayvon).  

Rimliklar  bu  so‘zni  ko'plikda  (Hispaniae)  butun  Pireney  yarim  oroliga  nisbatan 

ishlatishgan. 

J  

Jazoir (Aljir) - arab tilidan 'al-jazoir' – “orollar” (رئازجلا) 

Jibuti  -  1977-yilda  Fransiyadan  mustaqillik  e'lon  qilingach,  mamlakat  o'zining 

poytaxti  nomi  bilan  Jibuti  deb  nomlandi.    "Jibuti"  nomi,  o'z  navbatida,  shahar 

joylashgan Ras Jibuti burni  nomidan kelib chiqqan. "Jibuti" so’zi afar tilidagi "palma 

tolasidan  yasalgan  eshikosti  sholcha"  ma'nosini  anglatuvchi  "gabouti"  so’zidan 

olingan  bo’lishi  ham  mumkin.  E.  M.  Pospelovning  so'zlariga  ko'ra,  toponimning 

bunday nomlanishiga sabab mayda marjon  riflarining burunning ustki qismida  hosil 

qilgan g'adir-budur yuza sabab bo’lgan. 

K 

Kabo-Verde  -  portugalcha  "yashil  burun"  (bu  yerda  burun  so’zi  geografik 

atama).  Yashil  orolni  ko'rgunlarigacha  butun  Sahroyi  Kabir  bo’ylab  sayohat  qilgan 

portugal sayyohlari tomonidan qo’yilgan. 

1456-yilda  venetsiyalik  Kadamosto  Yashil  burun  yarimoroliga  (portugalcha 

Cabo  Verde)  qarama-qarshi  joylashgan  bir  qator  orollar  arxipelagni  kashf  etdi  va 

ularni  Kabo  Verde  orollari  deb  atadi.  1975-yilgi  mustaqillikdan  so’ng  davlat  "Yashil 

burun  orollari  respublikasi"  yoki  sodda  qilib  "Yashil  burun  orollari"  degan  nom  oldi 

(port. Ilhas do Cabo Verde). 80-yillarning o'rtalariga qadar, mamlakat xorijda tarjima 

qilingan,  ya'ni  Kabo  Verde  shaklida  yangradi.    1986-yilda  mamlakat  hukumati 

"Republica  do  Cabo  Verde"  nomini  qabul  qildi  va  nom  bilan  bog’liq  farq  yo’qqa 

chiqarildi.  

Kamerun - Mamlakat nomi "Rio dos Camarones" (portugal tilida  - "krevetkalar 

daryosi")  gidronimidan  kelib  chiqqan.    Ushbu  gidronim  Vuri  daryosi  mansabining 

1480-yillarida  portugaliyalik  navigatorlar  tomonidan  kashf  etilgandan  keyin  paydo 

bo'lgan.  Bu  yerda  juda  ko'p  krevetkalar  topilganligi  bu  hududning  shunday 

nomlanishiga  sabab  bo’lgan.  Keyinchalik,  gidronim  Kamerun  shakliga  aylantirildi  va 

hozirgi Kamerun hududlariga nisbatan ishlatila boshladi. 

---