Давлатчилик тарихи. Маъруза матни 3-курс 1-Мавзу. Сўнги ўрта асрларда Ўзбек хонликлари

Кадрлар тайёрлаш ва руслаштириш сиёсати. Марказнинг миллий сиёсатида кадрлар масаласи муҳим ўрин тутади. ЎзКП МКнинг иккинчи секретарлари, ЎзССР Министрлар Совети раиси ҳамда ЎзССР Олий Совети Президиуми раисининг биринчи ўринбосарлари, Давлат хавфсизлик комитети ва муҳим министрликлар раҳбарлари, вилоят ва шаҳар партия ташкилотларининг иккинчи секретарлари Москвадан юборилган вакиллар (асосан славян ва арманлар)дан иборат бўлиб, улар катта ҳуқуқ ва имтиёзларга эга бўлиб, республикадаги кадрлар тақдирини ўз ихтиёрлари билан ҳал қилишган. Бундан ташқари Марказга бўйсундирилган лавозимлар ҳам мажуд эди. ЎзКП МКнинг биринчи секретари, республика ҳукумати ва давлат органларининг раҳбарлари, вилоятлар партия комитетларининг биринчи секретарлари ва вилоят ижроия қўмиталари раислари асосан маҳаллий миллат вакилларидан тайинсанса ҳам бу номзодларни Кремл тавсия қилар эди. Сиртдан қараганда Ўзбекистонни ўзбеклар бошқараётгандек кўринарди, аслида эса ҳокимиятни идора қилиш тизгини Москванинг қўлида эди. Бу ҳолат совет ҳокимиятининг дастлабки йилларида жорий қилинган бўлиб, унга совет тузуми инқирозга учраган давргача амал қилинди.
Бундай сиёсат маҳаллий аҳолининг манфаатларига зиён етказар эди. Етакчи саноат соҳалари учун мутахассислар Марказдан таклиф қилинган. 1959 йилда республика аҳолиси таркибида ўзбекларнинг салмоғи 62 % дан ортиқ бўлса ҳам ундаги ўзбек ишчиларининг миқдори атиги 43 % ни ташкил этган. Иттифоққа бўйсунадиган корхоналар асосан Россия ва бошқа республикалардан таклиф этилган мутахассислар ва ишчилар билан таъминланарди. Бундай корхоналарда иш ҳақи маҳаллий саноат корхоналаридагига қараганда 2-3 марта ва ундан ҳам кўпроқ бўлган. Кадрлар сиёсатидаги бундай ҳолатлар ва руслаштириш сиёсати маҳаллий аҳолининг моддий ва маънавий имкониятларига зарар келтириб, республикада ижтимоий вазият кескинлашуви ҳамда миллатлараро муносабатларнинг мураккаблашувига замин яратди.
6-машғулот
Ўзбекистон барқарор ривожланиш даврида (1959-1983)


1. Ўзбекистоннинг сиёсий ҳаётидаги ўзгаришлар ҳамда