Dan, Internet va korporativ tarmoqlarga joylash orqali tijorat maqsadida foyda

118 / AYBDOR 
—
ALLAMJONOV
Haqiqat yoʻq

---

Vatanparvarlik va Vatanga muhabbat goʻyo odamning 
tashqi koʻrinishiga bogʻliqdek, hali kalta yubkaga, hali 
uzun sochga yopishib olishadi.
U paytda DXX raisi Ixtiyor Abdullaev edi. U tezlik 
bilan prezident qabuliga kirib, Allamjonov «Turon-24»ga 
oppozitsion kayfiyatdagi, eng betgachopar jurnalistlarni 
yigʻdi, davlat toʻntarishi qilmoqchi, kamiga davlat targʻibot 
vositalarini obroʻsizlantiryapti, deb doklad qilibdi.
Oʻziyam tit-pitimni chiqarib tekshirishdi…
Men uning har bir ayblovini oʻrganib chiqib, qarshi 
javob tayyorladim. Oʻshanda Abdullaev birinchi marta 
prezidentdan juda qattiq tanbeh eshitdi. Vaziyat shunchalik 
jiddiy tus oldiki, oʻzim qoʻrqib ketdim. Lavozim u yoqda 
tursin, hatto Oʻzbekistonda qolishga ham choʻchib qoldim: 
DXX raisi chakana odam emas, meni osongina yoʻq qilib 
yuborish qoʻlidan keladi. Qoʻlini qayoqqa uzatsa yetadi.
Xullas, «Turon-24» uch oygina ishladi. Tuhmatga, «Dav-
lat toʻntarishi uyushtiryapti» degan ayblovga tayyor emas-
dim. Shuning uchun loyihani vaqt-soati kelguncha toʻx-
tatib turadigan boʻldik. Agar ishlab turganida, hozir 
Markaziy Osiyo davlatlaridagi yetakchi axborot agentlik-
laridan biri boʻlardi. 
119 / AYBDOR 
—
ALLAMJONOV

---

 Birdaniga qandaydir tuturiqsiz bahona bilan Oʻzbekis-
tonda Facebook bloklab qoʻyildi. Jamoatchilikka muam-
mo ijtimoiy tarmoqning oʻzida, degan bemaʼni vaj koʻr-
satildi. Lekin koʻpchilik foydalanuvchilar oʻzimizning 
tomon bloklaganini yaxshi tushunib turardi. Butun dun-
yoda Facebookka kirish bemalol-u, bizda va Xitoyda ish-
lamasmish. Har holda, Xitoy Facebokka qarshiligini ya- 
shirmaydi. 
Oʻzlaricha, ijtimoiy tarmoqlardagi tanqidlarni shu tarz-
da yoʻq qilmoqchi boʻldilar. Odamlar oʻz fikrini ochiq bil-
diradigan maydonni eskicha usulda yopib qoʻysak, ham-
mayoq avvalgidek tinchib qoladi deb oʻylashdi, shekilli. 
Fuqarolarning oʻsib borayotgan faolligi, oshkora shikoyat-
lari, videolavhalar, fotosuratlar, jamiyatdagi holatlarga be-
farq boʻlmagan guruh va jamoalar koʻpayayotganidan xa-
votirga tushishdi. Vaholanki, dunyo oʻzgardi, har tarafi 
oynavand xonaning eshigini yopib qoʻyishdan maʻno yoʻq.
Eng yomoni shuki, oldinlari VPN degan narsaning no-
miniyam eshitmaganlar endi u orqali internetga kiradi-
gan boʻlishdi. Hatto mening oyim ham VPN ishlatishni 
oʻrganib oldilar. Ilgari ancha tajribali foydalanuvchilargi-
na anonimayzerlar orqali yopiq saytlarga kirardi, endi esa 
butun mamlakat VPN oʻrnatib olib, baribir Facebookda 
oʻtiradigan boʻldi. Qarabsizki, biz axborot maydonimizni 
buzadi, deb bloklab qoʻygan pornosaytlarga, narkotik so-
tadigan, terrorizmni targʻib qiluvchi saytlarga ham bema-
lol yoʻl ochildi. 
120 / AYBDOR 
—
ALLAMJONOV

---

 Abdullaev meni qoralashda davom etaverdi. Meni kim-
larningdir «karmoni», «Soliq-info»ning orqasidan trilli-
onlab pul ishlab oldi, degan gaplarni ham olib kira bosh-
ladi. Rahbariyat isbot talab qilar, isbot esa yoʻq edi. Ular 
oʻzlari yozgan maʼlumotdagi raqamlarga «adashib» ik-
kita nol qoʻshib qoʻyishibdi. Tekshiruvlar mening biznes 
faoliyatim toʻliq hujjatlashtirilgani, nazoratchilar uchun
ochiqligi va ishonchli arxivda saqlanishini koʻrsatdi. Mav-
ridi kelganda, davlat idoralarida ishlagan vaqtim orttirgan 
ajoyib sabogʻimni eslab oʻtmoqchiman.
Bir kuni DSQ topshirigʻi bilan tayyorlangan lavha-
da maʼlum korxonani koʻrsatmasligimni soʻrab, evaziga 
yaxshigina pora — «Neksiya» taklif qilishdi. U paytda 
hali yigirmagayam kirmagandim, holatimni tasavvur 
qilavering. Yaxshiyam miyam ishlab, raisning oldiga 
kirib, hammasini aytib beribman. Hozir eslasam, gʻirt 
bolalik qilgan ekanman. Pora olsammikin, deb general-
ga maslahat solibman-a!
— Olaver, Komil, — dedi u. — Bemalol olaver. Maza 
qilib yangi moshina minasan. Lekin qamoqda oʻtirish-
ga ham tayyor boʻl. 
— Hech kim bilmaydi-ku!
— Albatta, senga pora bergan odam toʻgʻri organ-
ga yoki televideniyega borib, bu gapni aytmaydi. Lekin 
kechqurun uyida oʻtirib, xotiniga gapiradi. «Soliq qoʻ-
mitasining matbuot xizmatida maraz odamlar ishlar 
ekan, kamchiliklarimni koʻrsatmasliklari uchun pora 
berishga toʻgʻri keldi», — deydi. Xotini ertalab qoʻsh-