|
126 / AYBDOR
—
ALLAMJONOV
2007-
yil
Karyera haqida gapirmasa ham boʻladi!
23 yoshimda yigirma kun ichida bir oʻzim, birorta
yordamchisiz, noldan «Soliqlar tarixi muzeyi»ni och-
dim. Oʻzbekiston tashkil qilingan paytdan boshlab so-
liq-fiskal idoralarining koʻp yillik tarixiga aloqador
hamma eksponatlarni, hujjatlarni toʻpladim. Uxlamay,
yemay-ichmay, yolgʻiz oʻzim hammasini puxta qilib,
qisqa muddatda tayyorlashga harakat qildim. Muzey-
ning ochilishiga yuqori mansabli amaldorlar, katta-
konlar keldi, ancha tomosha qilishdi, hammaga yoqdi.
Oʻzimizning DSQ rahbariyatidan ayrimlar esa tir-
noq ostidan kir qidirib, mayda-chuyda kamchilik
topib, tanqid qila boshlashdi: «U yerini toʻgʻrilab qoʻy,
bu yerini tuzatib ol...» Toʻgʻrilaydigan tayinli narsa-
ning oʻzi yoʻq edi-yu, gapni koʻpaytirmadim: «Xoʻp, tu-
zatib qoʻyaman». Lekin bitta gapni beshinchi marta
qaytarishganidan keyin: «Toʻgʻrilab qoʻyaman dedim-
ku!» — deb keskinroq javob berdim.
Bularga tegib ketganini koʻrsangiz... Xuddi men yu-
ziga tarsaki tortib yuborgandek. Qarabsizki, MXX ku-
ratorlari Soliq qoʻmitasi raisidan ruxsat olib, men bilan
«tarbiyaviy suhbat» oʻtkazishdi, alohida xonaga opkir-
volib, doʻq-poʻpisa qilib, ancha poʻstagimni qoqishdi.
Oʻshanda generalning oldiga kirib: «Men nima
yomon ish qildim? Nega menga bunday muomala qi-
127 / AYBDOR
—
ALLAMJONOV
... Prezident Administratsiyasi rahbari shaxsan oʻzi qoʻn-
gʻiroq qilgandi. «Tabriklaymiz, siz Prezidentning mat-
buot kotibi boʻldingiz!»
Fantastikaning oʻzi-ya?! Oʻzbekistonda katta lavozim-
ga odatda aynan shunday
—
kutilmaganda tayinlashadi.
Amaldan ketishing esa oʻzingga bogʻliq emas
—
faqat ishdan
olishsa, lavozimingni tushirishsa yoki koʻtarishsagina keti-
shing mumkin. Yo vafot etsang, yoki qamalsang, tavba qil-
dim, Xudo saqlasin!
Shubhasiz, bu men uchun katta sharaf edi, lekin atrof-
dagilar uchun bu lavozimga tayinlanishim kutilmagan
voqea boʻldi. Chunki hamma meni biznesmen deb bilar,
sakkiz yil davomida uchta jiddiy tashkilotning matbuot
xizmatida ishlaganim hech kimning esida yoʻq edi.
lishadi? Shu tizim uchun bir oʻzim butun boshli muzey
tashkil qildim, bir dunyo arxivlarni titib chiqdim, chi-
royli qilib taqdimotini oʻtkazdim. Bular boʻlsa rah-
mat aytish oʻrniga boshimni qotirishyapti», — dedim.
Qoʻrqadigan joyim yoʻqligini, hammasi hiqildogʻimga
kelganini aytdim. Toʻgʻrisiyam-da, yoʻq joydan hayo-
timni barbod qilish kimga kerak oʻzi?
Shunda Rais ularga meni tinch qoʻyish haqida ko-
manda berdi. Bor-yoʻq karyeram shu — «ishqilib meni
tinch qoʻyishsa boʻldi».
Tayinlangan kunimning ertasiga, 2017-yilning 2-de-
kabrida Sergey Yejkovning saytida «Qancha torta olar-
kin?» sarlavhasi ostida zaharxandali maqola chiqdi. Men
kuzgacha ishladim. Vazifamni vijdonan bajardim deb oʻy-
layman. Muhimi, Prezident tomonidan aytilgan — inson
qadr-qimmati haqidagi, protokoldan tushib qoladigan,
lekin jonli, samimiy va odamlar koʻngliga yaqin gaplarni
xalqqa yetkazdik.
Men juda sadoqatli odamman. Menga xolis munosa-
batda boʻlganlarning yonida oxirigacha turib beraman.
Xolis — yaxshi degan maʼnoda emas. Qanday munosabat-
ga loyiq boʻlsam, shunday degani. Harakatim, professio-
nal salohiyatim, qobiliyatimga beriladigan baho haqida
gapiryapman. Oʻzim ham har doim atrofimdagi maqtov-
ga loyiq insonlarni eʼtirof qilishga, ruhini koʻtarishga ha-
rakat qilaman. Hurmat va ishonch senga shunaqa qanot
beradi-ki, togʻni talqon qilishga tayyor boʻlasan. Buni
oʻzimning boshimdan koʻp oʻtkazganman. Aksincha, salo-
mingga hatto alik olinmasligi seni yer bilan yakson qilib
yuborishi mumkin.
Toʻgʻri, kimdir oʻzini yuzaga chiqarish va shaxsiy man-
faati yoʻlida uzoq vaqt fitnalar uyushtirishi, birovlarga
choh qazishi mumkin. Lekin bir umr emas. Buni qaytar
dunyo deydilar. Abdullayev oʻz ildiziga bolta urib, idora-
sidagi jiddiy tekshiruvlarga oʻzi sababchi boʻldi. Oxir-oqi-
batda juda ogʻir moddalar bilan uzoq muddatga qamaldi.
128 / AYBDOR
—
ALLAMJONOV
DXXga yangi rais - Abdusalom Azizov tayinlangach,
Fa-
cebook yana ochildi. AOKA yengil nafas ola boshladi.
«Adolat!» — AOKAning yangi shiori shu boʻldi.
Yaqin-yaqingacha jurnalistlarning haq-huquqlari qogʻoz-
dagi quruq gap edi. «Jurnalistning faoliyatiga toʻsqin-
lik qilish haqida» modda borligi hech kimning esiga ham
kelmasdi. Lekin tuhmat haqidagi moddani hamma bilar,
salga shuni roʻkach qiladigan boʻlishdi. Biz vaziyatni oʻz-
gartira boshladik.
Jurnalist va blogerlar oʻz-oʻzini cheklash — ichki senzu-
radan, qoʻrquv va ahvol doim shundayligicha qoladi, degan
fikrdan zoʻrgʻa qutulishdi. Hali yangi sharoitda yashash-
ga moslashmay turib, xatolarga ham yoʻl qoʻyishdi. Ammo
biz tanqidga qarshi kurashning konstitusiyaga zid usullari
va tahdidni eskilik sarqiti sifatida yoʻq qilamiz, degan fikr-
da qatʼiy turdik.
Maqoladan norozimisan? Marhamat, sudga ber.
Islom Karimov davrida OAVga taalluqli zaruriy qonun-
lar ishlab chiqilgan, ammo jurnalistlarning har bir qada-
mi qattiq nazorat ostida edi. Oʻzbekistonda jurnalistlar
hech qachon Yevropa yoki Amerikadagi kabi erkin ijod
qilmagan. Sudyalar oʻzlari hukm chiqarayotgan masalalar-
ni yaxshi oʻrganmaganligi, tushunmasligi vaziyatni yana
ham chigallashtirar edi. OAV nima, blog, Facebookdagi
129 / AYBDOR
—
ALLAMJONOV
akkaunt, Telegram-kanal nima? Maqola tagida qoldiril-
gan izohlar uchun kim javob beradi?
Jurnalistlar uchun eng ogʻir jazo ozodlikdan mahrum
qilish nazarda tutilgan «Tuhmat» va «Haqorat» modda-
lari edi.
Har qanday xabarni tuhmatga chiqarish mumkin. Shu-
ning uchun biz: «Ehtiyot boʻling, shunday yozingki, aniq
fakt emas, shaxsiy mulohazangiz qilib koʻrsating, hamma
hujjatlarni, shikoyatlarni tekshiring, isbot toping, yuri-
dik tomondan sizga eʼtiroz bildirib boʻlmaydigan qilib yo-
zing» — deb bloger va jurnalistlarni doim ogohlantirar-
dik.
Albatta, jurnalistlar qonunni buzsa, tilimiz qisiq boʻlib
qolardi. Haqorat yoki mish-mishni aniq maʼlumot sifatida
tarqatishsa, nima ham qila olamiz? Bunday harakat uchun
maʼmuriy javobgarlik bor edi, agar holat takrorlansa, jino-
iy ish ochilardi.
Toʻgʻri, hech qaysi OAV bir kun baribir fosh boʻladi-
gan yolgʻonni qasddan tarqatmaydi. Bunaqa ish uslubi
faqat «Ozodlik»ka xos. Jurnalistlar ham xato qiladi, baʼ-
zan oʻzlariyam aldanib qolishadi yoki shoshilinchda oxi-
rigacha tekshirilmagan xabarni ommaga chiqarib yu-
borishlari mumkin. Buning uchun Jinoyat kodeksining
139 va 14029 — moddalari (tuhmat va haqorat uchun) boʻ-
yicha uch yilgacha qamoq jazosi koʻzda tutilgan. Qonun-
130 / AYBDOR
—
ALLAMJONOV
Do'stlaringiz bilan baham: | 
