|
Pulni esa ishlatish kerak. Doim shu gapni aytaman: Xudo se-
ning pul sarflaganingni koʻrib, «Uning puli tugab qoldi» deb,
yana beraveradi. Pulingni ishlatmay bosib oʻtirsang, «Puli bor-
ku, berib nima qilaman?» deydi. Sarflashdan qoʻrqish kerak
emas, keyin yana Xudodan soʻrashdan ham. Xudo bizni yax-
shi koʻradi.
Yana, pul aniq bir gʻoya uchun kelishiga ishonish kerak. Boshqa-
cha boʻlishi mumkin emas. Oldin pul topay yoki qarz olay,
keyin u-bu narsa oʻylab koʻrarman, degan odamning ishi yu-
rishmaydi. Oldin kallaga bir fikr kelishi kerak, keyin oʻsha fikr
221 / PUL
Dadam, oyim va men
—
tinib-tinchimas shumtaka.
222 / PUL
roʻyobga chiqishi uchun hammasi oʻz-oʻzidan hal boʻlib ketadi.
Sababini bilmayman, lekin shunaqa yondashuv biror marta
pand bermagan.
Aslida hamma narsaniyam pul bilan oʻlchab boʻlmaydi.
Baʼzan pulni ayamasdan, orqasidan qandaydir foyda koʻ-
raman demasdan ishlatish kerak. Odam oʻzini baralla na-
moyon qilishi kerak boʻlgan vaqtlar keladi. Bu ham katta
sarf-xarajat talab qiladi. Agar bu bilan izzat-nafsingni
qondiribgina qolmay, yana mamlakatga ham foyda keltir-
sang, ayni muddao. «Katta Osh» loyihasida xuddi shunday
boʻldi. Bu voqea men yuqorida aytgan gapning eng zoʻr
isboti: yaxshi bir odamning Orzusi bor edi, uni amalga
oshirishga pul ham topildi.
223 / PUL
225 / KATTA OSH
2017-yili eng sevimli mualliflik kitoblarimdan biri —
«Oʻzbegim»ni tugatdim. Bu kitobning gʻoyasi Samarqand-
ga ketishda tugʻildi. Yigirma yillik haydovchim Sunnat
aka doim Sherali Joʻrayevni eshitadi, mashinasida faqat
Sheralining disklari turadi. Shuning uchun yoʻl boʻyi,
bora-borguncha uning qoʻshiqlarini qoʻyib ketdi. «Oʻzbe-
gim»ni tinglab, shu soʻzning maʼnosini butun dunyoga tu-
shuntirgim keldi. Bu iborani toʻgʻridan toʻgʻri tarjima qilib
boʻlmaydi, unda millatning mohiyati, asliyati, feʼli, orzu-
lari, anʼanalari yigʻilgan. «Oʻzbegim» xalqning ruhidir.
Katta Osh esa bu iboraga mantiqan va uzviy bogʻliq edi.
Rekord oshini tayyorlash fikri oʻzbekning Jeymi Oli-
veri42 — Bahriddin Chustiydan43 chiqdi. Anchadan beri
orzu qilib yurgan ekan. Ajoyib kunlarning birida taklifi-
ni aytib qoldi. Oddiy biznes doirasidan tashqariga chiqa-
digan nimaiki boʻlsa, ertami-kechmi, menga yetib kelave-
radi-da.
katta
osh
— ◆ XIV ◆ —
Bahriddin bloger Xushnudbek44 bilan kelib, palovni qan-
day tayyorlamoqchi boʻlishayotganini aytib berdi.
— Buning uchun nimalar kerak? — soʻradim men.
— Pul… Keyin qozon ham kerak!
Pul oldimizda turgan muammolarning eng kichigi ekan.
Bundan oldin uch tonnalik palov pishirib, rekordlar kitobi-
ga kirganlar borligini aniqladik. Avvaliga yangi rekord oʻr-
natish uchun toʻrt tonna osh damlamoqchi boʻldik. Gʻoyani
Otabek Umarov va Bobur Parpiyevga aytdim, uchovimiz lo-
yihani amalga oshirishga kirishdik.
Hamma texnik masalalar, Ginnes va reklama mening
zimmamda edi. Bahriddin bilan Xushnudbek masalliqlar-
ning hisob-kitobini olishga, oshpazlarni toʻplashga va palov-
ni damlash jarayoniga javob beradigan boʻlishdi. Eng qiyi-
ni toʻrt tonna osh sigʻadigan qozon yasash boʻldi. Bunaqasi-
ni bizgacha hech kim hech qachon qildirmagan ekan. Choʻ-
yan bilan shugʻullanadiganlarning hammasi bu ishdan oʻzini
tortdi. Shunda meni OTMKga45, Aleksandr Farmanovning
yoniga yuborishdi. Men unga maqsadimizni tushuntirdim.
OTMK rahbari ham buning iloji yoʻqligini aytib, bu-
yurtmadan bosh tortdi. Agar Allamjonov boʻlmaganimda,
«Mayli endi, iloji yoʻq ekan-da,» — deb jimgina orqamga
qaytib ketgan boʻlarmidim. Lekin men ikkala oyogʻimni bir
etikka tiqib turib oldim: mutaxassislar, muhandislar, zarur
226 / KATTA OSH
boʻlsa, olimlarni jalb qilaylik. Nima qilib boʻlsa ham, qozon-
ni yasashimiz shart! — dedim.
Qozonning chizmasini basseyn loyihalarini tayyorlay-
digan mutaxassislarga chizdirdik. Ular besh tonna oshni
koʻtaradigan qozonning shaklini chiqarib, devorining qa-
linligi qancha boʻlishini hisoblab berishdi.
Zavodga keldim. Direktor bizni buyurtmamizning te-
pasiga olib bordi. Besh tonnalik qozonni tayyor qilib
yasab qoʻyishibdi. Keyin kutilmaganda:
— Komil, yuring. Sizga bitta syurpriz bor. Yana bitta
qozon, — deb qoldi.
Qoʻshni angarga qarab yurdik. Qarasam, u yerda sak-
kiz tonnalik qozon turibdi! Yonida maxsus oʻsha qozon-
ga moʻljallab yasalgan dunyoda eng uzun kapgir. Qoyil-e,
eplashibdi!
— Qozonni qanday yasashni bilib oldik-ku, shartta bu-
nisiniyam qilib tashladik! — dedi Farmanov.
Xursand boʻldik, albatta. OTMKdagilar bu qozon
uchun kattakon, maxsus oʻchoq ham tayyorlab qoʻyishib-
di. Biz qozonni tadbirdan yigirma kun oldin sinab koʻ-
radigan boʻldik. Zavodning ichida bosh repetitsiyani oʻt-
kazdik — sakkiz tonnaga yaqin osh damladik. Zavod
ishchilari uni bir soatda yeb tugatishdi. Osh juda shirin
227 / KATTA OSH
chiqibdi, retsepti ham sinovdan oʻtib oldi. Xullas, asosiy
tadbirga tayyor ekanimizga ishonch hosil qildik.
Hamma telekanallarda bosib reklama berdik, kecha-yu
kunduz tinmay dekoratsiyalarni yasadik, oshpazlar yeng
shimarib shaylanib turishdi. Forumlar saroyi yoniga katta
sahna oʻrnatildi, Brodvey46 yuzlab odam kelishiga bayra-
mona bezatildi. Oʻrindiq va stullar oʻrniga kub shaklidagi
presslangan somonlarni qoʻyib chiqdik, ajoyib narsa boʻl-
di. Chet eldan taklif qilingan mehmonlar Xiyobongacha
bemalol yurib kelishi uchun «Hyatt» mehmonxonasidan
Forumlar saroyigacha boʻlgan hudud toʻsib, oʻrab olindi.
Ammo kutilmaganda hamma harakatimiz yoʻqqa chi-
qay deb qoldi. Meni IIV va MXXdan yoʻqlab qolishdi. Bor-
sam, Oʻzbekistonning barcha kuchishlatar idoralari rah-
bariyatining salkam toʻliq tarkibi atrofimni oʻrab oldi.
— Allamjonov, sen kimsan oʻzi? Oʻzingcha nima ishlar
boshlading? Yigʻishtir hammasini! Brodveyda hech qanaqa
osh-posh boʻlmaydi! Anhor-Lokomotivga47 koʻchir!
— Iloji yoʻq! — tushuntirishga harakat qildim men. —
Hamma kanallarda reklama ketib yotibdi. Hamma elchi-
larga taklifnoma tarqatilgan. Juda koʻp odam keladi, «Gin-
nes» keladi axir!
— Sen xavfsizlikni oʻylayapsanmi?! Yuz mingta odam
oqib keladi-ya! — doʻq qilishdi ular.
228 / KATTA OSH
Do'stlaringiz bilan baham: |
