Дала экинларининг асосий зараркунандалари

Кураш чоралари. Пўстлоқ ости қўнғизларининг пайдо бўлишига йўл қўймаслик учун боғни ўз вақтида яхши парвариш қилиб туриш (тўғри суғориш, ерни етарлича ўғитлаш, юмшатиш ва шу кабилар), шунингдек ўсимлик битлари, шира бити, тоқ ипак қурти ва дарахтларни қувватдан кетказадиган бошқа зараркунандаларга қарши ўз вақтида кураш олиб бориш асосий чора ҳисобланади. Қуриган шохларни, айниқса пўстлоқ ости қўнғизлари тушган шохларни эрта кўкламда қирқиб, ёқиб юбориш керак. Ҳосилга кирмаган янги боғларда дарахтлар 10 % ли ДДТ дусти билан чангланади, қўнғизларни йўқ қилиш учун 10 % ли ДДТ дусти ва 12 % ли гексахлораннинг сувдаги 3 % ли суспензиялари пуркалади. Бу чораларни ҳосилга кирган боғларда ҳам (май бошланишидан олдин, аммо гуллаш даврида эмас) амалга ошириш мумкин.


Наманган узунмўйлов қўнғизи
Xylotrechus namanganensis Hd
Зарари. Узунмўйлов қўнғиз личинкалари дарахтларнинг пўстлоғида ва ёғочлигида йўл очади; бундай қўнғиз тушган дарахтлар жуда қувватдан кетиб, кўпинча қуриб ҳам қолади. Узунмўйлов қўнғиз 10 см² пўстлоқ юзасида 5-10 тадан тешик очганда ўрик бир йилда қуриб қолади. Жумладан, Бухоро атрофларида дарахтларнинг узунмўйлов қўнғиз тушиб, кўплаб қуриб қолгани маълум (Махновский). Наманган узунмўйлов қўнғизи ўрик дарахтларидан бошқа данакли ва уруғли мева дарахтларига, шунингдск ёнғоқ, жийда, терак, тол, қайрағочга ҳам баъзан катта зарар етказади. Қўқон атрофида жийда дарахтларининг наманган узунмўйлов қўнғизидан ва жийда узунмўйлов Xylotrechus grumi Sem.) дан биргаликда зарарланиб, кўплаб нобуд бўлгани қайд қилинган.
Тарқалиши. Наманган узунмўйлов қўнғизи Жаркентдан ва Орол денгизининг шарқий қирғоқларидан Афғонистон ва Хитой чегараларигача бўлган ҳудудларда қайд қилинган. Унинг ареалига шимолий Афғонистон, шунингдек Хитой Туркистони ҳам киради деб тахмин қилинади (Плавильшчиков). Узунмўйлов қўнғиз тарқалган жануби-ғарбий туманларда X. namanganensis maorpha bucharensis Sem. деган тур хили асосий формадан кўпроқ учрайди.