Д. Раҳматуллаева, У. Ходжаева, Ф. Атаханова

Матолар, ранг, безаклар. 
Рим санъати каби либослар ҳам тўлиғича 
Юнон анъаналари таъсирида эди. Бу нафақат либосларга ишлатиладиган 
матоларда, икки уч кийимни бир вақнинг ўзида кийишда ҳам кўзга 
ташланади. Шу билан бирга бир хил таркиб ва рангдаги матоларнинг 
ишлатилишида ҳам бу ўхшашлик кўзга ташланади.
Бироқ римликлар либослари айниқса империя даврида юнон 
либосларидан бир мунча фарқ қила бошлайди. Худди Юнонистондаги 
сингари Римда ҳам матолар қўлда тўқилган. Матолар учун эчки юнги, зиғир 
толаси асосий хом ашё ҳисобланган. Империя даврида шарқдан шунингдек 
ипак матолари ҳам олиб келина бошлади. Ипак матоларинингн нарҳи жуда 
юқори бўлиб, уларнинг бир фунти, шунча оҳирликдаги олтинга баҳоланган. 
Юпқа ва нафис матолар билан бирга бу даврда оғир ва қалин парчалар ҳам 

---

25 
борган сари эътиборга туша бошлаган. Оғир ва қалин матоларга ўта бошлаш 
ўз ўзидан либослар шаклидаги бурмалилик ва тахлама (складка)лардан воз 
кечилишига, яъни қобиқсимон (футлярообразной), текис кийимларга 
ўтилишига олиб келди.
Рим либосларида асосан ёрқин, гўзал ранглар етакчилик қилади. 
Бинафша, жигарранг ва сариқ ранглар асосий ранглар ҳисобланади. Империя 
даврида ранглар мураккаб, хашамдор характер касб этиб, рангларни 
бирикувда қўллаш етакчилик қила бошлади: оч яшил ва ҳаво ранг оқ билан, 
ёрқин бинафша ранг сариқ билан, кул ранг ҳаво ранг ила, пушти ва оч 
бинафша ранглар биргаликда қўллана бошлади.
Рим матолари галда ғунча, тўртбарг, дуб барги, лавр япроғи ёки гуллар 
шодаси билан нақшинланган геометрик шаклий безаклар - доиралар, 
айланалар, ромблар билан безаклана бошлади. Нақшлар бир неча ранглар 
уйғунлигида тикилган ёки тўқилган бўлиб, уларнинг тилла рангдаги иплар 
билан жилоланиши матога янада кўрк ва дабдабалилик берган (1-расм).
Эркаклар либоси. 
Республика даврининг дастлабки йилларида инсон 
танаси гўзаллигини бўрттириб кўрсатувчи бурмали, аксарият ҳолларда инсон 
танасининг баъзи қисмлари очиқ қолган либослар етакчилик қилган (2-расм).