Д. Раҳматуллаева, У. Ходжаева, Ф. Атаханова

1-расм 
Эркаклар либоси. 
Эркаклар либоси икки қисмдан: яъни 
хитон 
ва 
гиматия
дан иборат бўлган. Хитон бизнинг тасввуримиздаги ич кийим бўлиб, 
у асосан зиғир ёки жунли толадан ўқилган матодан тайёрланган. Хитоннинг 
елка қисми тикилиши, ёхуд 
фибула 
деб аталувчи тўқалар ила маҳкамланган. 
Хитоннинг икки ёнбоши тикилган, баъзан бир ёнбоши очиқ қолдирилган. 
Хитоннинг узунлиги турлича бўлсада, асосан тиззагача бўлган шакли кенг 
тарқалган (2-расм).
2-расм 
Энг кенг тарқалган устки кийим, яъни ёпинчиқлар 
гиматий
 
деб аталган. 
Гиматийларнинг размери 1,7 х 4 метр бўлиб, тўғри тўртбурчак шаклидадир. 

---

19 
Гиматийлар инсон танасига турли усулда ўралиб, бурмаланиб, ташланиб 
мустаҳкамланадиган ёпинчиқлардир. Матонинг тахланиш, бурмаланиш, 
мустаҳкамланиш ва ўралиш услубига кўра гематийлар турли хил кўринишда 
яратилган. Елкага ташланган учи сирғалиб кетмаслиги учун унга бир бўлак 
оғир металл маҳкамланиб, илиб қўйилган. Спартада жун матосидан 
қилинган гиматийлар танага хитонсиз кийилган (3-расм).
Устки кийимнинг яна бир шакли 
хламида
лар бўлиб, елкага ташлаб 
олинган хламидалар кўкрак қисмида ёки елкада фибула, яъни тўғноғич билан 
маҳкамланган. Хламидалар ҳам шаклан тўғри тўртбурчак матодан қилинган 
бўлиб, улар гематийга нисбатан бироз калта бўлган.
3-расм 
Одатда жун матодан тайёрланган хламидалар ўзининг вертикал 
ҳолатдаги кўпбурмалари ила ажралиб туради. Ҳарбийлар металдан пешбанд, 
унинг устида калта хитоннинг устидан «кираса» деб ном олган совут 
кийишган. Уларнинг устки кийими бинафша рангдаги хламидалар бўлиб, 
бошларига дубулға кийишган. Уларнинг болдирлари «кнемидис» билан 
ҳимояланган. Ҳунармандлар ва косиблар асосан дағал жундан толасидан 
қилинган енгсиз, баъзан калта енгли хитонлар кийишган бўлса, қуллар 
кийими ўнг томони очиқ 
«экзомида»
ёки белга боғланган пешбанддангина 
иборат эди.

---

20 
Юнонлар пойафзалининг шакли оёқ кафтини такрорлаб, асосан пробка 
ёки арқондан таёрланган тагликдан иборат бўлиб, у арқон ёки чарм тасмалар 
ёрдамида оёқ тўпиқлари ёҳуд болдирга маҳкамланиб, кийиб юрилган. Қадим 
дунёнинг бошқа давлатлари сингари Юнонистонда ҳам пойафзални фақат 
юқори табақа вакилларигина кийган. Сандалларнинг безаклари асосан турли 
рангда ишловланган тери, ундаги чизгилар, турли металл тўқалар ва дуру 
марварид безаклар ила безакланган.
Бош кийимлар асосан ёғин-сочинли об-ҳаво шароитида ёҳуд саёҳатлар 
пайтидагина кийилган. Фетрдан тайёрланган кенг соябонли, паст тульяли 
шляпалар кам бўлсада мавжуд бош кийимларидир. Уни шунингдек елкага 
ташлаб қўйиладиган тасма боғлағичлар билан кийишган. 
Мумтоз даврда эркаклар калта соч, ярим ёй шаклидаги соқол мўйлов 
қўйишган. Йигитлар соқол мўйловини қиртишлаб олишган. Улар узун 
сочларини узуксимон мослама билан бирлаштириб юришган. Юнонлар 
соқолни эркакнинг рутбаси деб ҳисоблашган. Ҳайкалтарошлар буюк 
шахсларни навқирон қиёфада тасвирлаб, ёшини соқоли ила ифодалашган. 
Айнан соқол тасвир этилаётган шахснинг ёшини англатган.