D. B. O‘rinbayeva

1.
 
Janr xususiyatiga ko‘ra: 
badiiy adabiyotlar (muallif, asar nomi, yil, nashriyot, janr); 
publitsistik; 
rasmiy (hujjat, konstitutsiya, Qonun, Nizom, Farmon, buyruq, talablar va 
boshqalar); 
ilmiy (dissertatsiya, avtoreferat, referat, monografiya, darslik, qo‘llanma, 
tezislar, anjuman materiallari, ma’ruza, taqriz, bibliografiya, malakaviy bitiruv 
ishlari, kurs ishlari); 
so‘zlashuv (oddiy so‘zlashuv nutqi matnlari, sheva materiallari, sleng, argo, 
jargon, latifalar); 
kommunikativ (xat, telegramma, chat – polilog va dialog, elektron pochta, 
sayt); 
turli lug‘atlar; 
ensiklopediyalar;
bibliografik ma’lumotnomalar. 
2. 
Vazifaviy xususiyatiga ko‘ra: 
ilmiy-tadqiqot mateirallari (fan, ishlab chiqarish); 
o‘quv-uslubiy materiallar (maktab, oliy o‘quv yurtlari uchun); 
iste’molchilarga oid (ommabop — hayotiy, xobbi).
3.
 
Foydalanuvchining tipiga ko‘ra:
umumiy; 
sinxron; 
diaxron (tarix); 
panxron (arxetip, mif, afsona);
shaxsiy (muallif, mavzu, atama, statistika); 
hududiy — dialekt (viloyataro, yig‘ma, lokal); 
qo‘lyozma, kartoteka;
broshyura, kitob, nashr, bo‘lim, tom. 
4.
 
Elektron xususiyatiga ko‘ra:
magnitli yoki optik disk;
internet; 
baza / ma’lumotlar banki; 
bilim; 

---

64 
original-maket;
hajm;
ko‘rinish shakli (glossariy, vokabulyar, so‘zlashgich, leksikon, lug‘at, ro‘yxat, 
ensiklopediya, ma’lumotnoma, indeks, ko‘rsatkich, simfoniya)
5.
 
Tartiblash turiga ko‘ra: 
alfavitli; 
ideografik;
tezaurus;
xronologik. 
Matn va gipermatn tushunchalari o‘rtasida farqlar mavjud: