D. B. O‘rinbayeva

Matn 
Gipermatn 
Tugallanganlik 
Tugallanmaganlik 
Chiziqlilik
Nochiziqlilik
Aniq muallifning mavjudligi 
Aniq 
muallifning 
mavjud 
emasligi 
Bir tomonlama yo‘nalganlik 
Ko‘p tomonlama yo‘nalganlik 
Bir jinslilik 
Bir jinsda tuzilmaganlik 
Yopiq strukturaga egalik 
Ochiq strukturaga egalik 
Xullas, kompyuter lingvistikasining asosiy yo‘nalishlardan biri, gipermatn 
tizimi, millionlab axborotlarni giperaloqalar bilan yagona axborot maydoniga 
birlashtiradigan hajm jihatdan juda katta tizimdir. Unda jahonning barcha burchidagi 
ma’lumotlar jamlangan bo‘lib, har qanday foydalanuvchi o‘ziga kerakli bo‘lgan 
xohlagan ma’lumotni olishi mumkin. 
Gipermatn texnologiyasi information massivni tezroq ko‘rib chiqish, muayyan 
axborot yoki matn fragmentlariga tezkor havola qilish, gipermatn bo‘yicha erkin 
yangiliklar kiritish, boyitib boorish kabi optimal imkoniyatlar yaratib beradi. 
 
GLOSSARIY 
Matnni katta hajmdagi matn (gipertekst) darajasida tasavvur etish – 
KL yana 
bir asosiy yo‘nalishlardan biri gipermatn sistemasini tashkil etish sanaladi. KLsida 
gipermatn sistemasi grafik sifatida bo‘lib, har bir nuqtada bir matn yoki parcha, 
tasvir, jadval, videorolik va boshqalar joylashtiriladi. 
Sinxron –
ayni bir davr tilini davr, vaqt omili va lisoniy o‘zgarishlarga bog‘liq 
bo‘lmagan holda tavsiflashga oid. 
Diaxron – 
tarixan o‘zgargan holda izchil rivojlanish bosqichlari. 
Panxron –
arxetip, mif. 
Ideografik - 
so‘zlar alifbo tartibida emas, balki mavzuiy tamoyilga ko‘ra 
joylashtirilgan lug‘at.
 
Tezaurus – 
muayyan tildagi barcha so‘zlarni qamrab oladigan, ularni matnda 
qo‘llanish holatini to‘liq aks ettiradigan lug‘at.