tayanch tushunchalam'i
izohlang: topishm oq,
ch o ‘pchak, cho‘rchak, chiston, masala, topishm oq, yangi topishmoq,
she’riy topishmoq, nasriy topishm oq, chaldirm oq, maqol, masal,
m atal, zarbulmasal, hikmat, otalar so‘zi, paremiologiya, aforizm.
18. Tubandagi
testlard
an to ‘g‘ri javoblarni aniqlang:
1. Topishmoqlarni o ‘rganishda o ‘zbek folklorshunosligida kimning
xizm atini alohida ta ’kidlash mumkin?
A) A.Musaqulov.
B) B.Sarimsoqov.
S) Z.Husainova.
D ) Muvashshah.
E) B. Karimov.
F ) T.Mirzayev.
2. Qanaqa topishm oqlam ing javobi sanash va hisob-kitob qilish
asosida topiladi?
A) Masala-topishmoqning.
B) So‘roq topishmoqning.
D ) Topishm oq o ‘yinning.
E) Topishmoq q o ‘shiqning.
F) Topishm oq ertakning.
3. «Abdulloxon-beustixon» topishmog‘ining javobi va asosiy g‘oyasi
qaysi qatorda to ‘g‘ri ko‘rsatilgan?
A ) Zuluk, ijtimoiy g‘oya.
B) Burga, sotsial g‘oya.
D ) Bit, sinfiy g‘oya.
E ) Qurt, axloqiy g'oya.
F ) Chum oli, siyosiy g‘oya.
4. Topishm oq aytishuvida javob topilm aganda nima qilanadi?
A ) Topuvchiga tanbeh beriladi.
B ) Topuvchiga jarima solinadi.
D ) Topuvchiga «shahap> beradi.
E ) Topuvchi o‘yindan haydab yuboriladi.
F ) Hamm a javoblar to ‘g‘ri.
5. Topishm oq aytishuvida «shahar» olish aytimi kim tom o n id an
aytiladi?
A) Topishm oq aytuvchi tom onidan.
B) Topishm oqni top a olm agan kishi tom onidan.
D) Keksa chol tom onidan.
E) Oqsoqol tom onidan.
F) Tom oshabin —tinglovchi tom onidan.
6. «Jumboq, ju m o q va jum m oq» istilohlari qaysi folklor janriga
nisbatan q o ‘llanadi?
A) Topishm oqqa.
B) M aqolgajavob yo‘q.
D) Ertakka.
E) Naqlga.
7. Ko‘p predm etli topishm oqlarning eng murakkab tu ri qanday
nom bilan yuritiladi?
A) Chiston.
B) M asala-topishm oq.
D) Jum boq.
E) Chaldirm oq.
F) M uam m o.
8. «Tom ustida q o ‘shchiroq» — topishm og‘ining javobi to ‘g‘ri
ko‘rsatilgan qato rn i belgilang.
A) Bosh.
B) K o‘z.
D) Oy.
E) Oy va qiz.
F) Qosh.
9.Xalq m aqollarini qaysi jihatlariga ko‘ra tasnif qilish m um kin?
A) M azm uniga k o ‘ra.
B) Tuzilishiga k o ‘ra.
D) Y aratilgan davriga ko‘ra.
E) Poetik tabiatiga ko‘ra.
F) Barcha javoblar to ‘g‘ri.
10. Xalq maqollarida qaysi badiiy-tasvir vositasi ko‘p uchraydi?
A) Metafora.
B) Metonimiya.
D) 0 ‘xshatish.
E) Tazod.
F) Tarse’.
11. M aqollar folklorshunoslikda qaysi turga kiritiladi?
A) Lirik turga.
B) Nasriy turga.
D) Paremik turga.
E) U ro-epik turga.
F) D ram atik turga.
12. Xalqning axloqiy qarashlari va turm ush tajribalaridan tug‘ilgan
saboqlarni ifoda etuvchi janrlam i belgilang:
A) Maqol va naql.
B) Ertak. askiya.
D) Afsona, lof.
E) Latifa va lof.
F) Doston, topishmoq.
13. «Rohatning onasi.....» m aqoldan qaysi so‘z tushib qolgan?
A) Farog‘at.
B) Boylik.
D ) M ehnat.
E) Maishat.
F) lshrat.
14. M aqol ja n ri nam unalari el orasida qanday no m lar bilan
yuritilgan?
A) Otalar so‘zi.
B) Hikmatli so‘z.
D ) Oqillar so‘zi.
E) Zarbulmasal.
F) Barcha javoblar to ‘g‘ri.
15.
0 ‘zbek xalq m aqollarini ilk bor yozib olish va kitobat qilish
kim ning nom i bilan bog‘liq?
A) M .K oshg‘ariy.
B) H.Vamberi.
D ) Z.Husainova.
E) Gulxaniy.
F) Zamaxshariy.
M ustaqil o ‘qish uchun adabiyotlar:
1. Berdiyorov H ., Rasulov R. 0 ‘zbek tilining paremiologik lug‘ati.
Т.: « 0 ‘qituvchi», 1984.
2. D onolar bisotidan. Т.: G ‘ASN, 1976.
3. D engizdan qatralar. Т.: «Yosh gvardiya», 1976.
4. Ж и рм и н ски й A .H . С ем антическая структура загадки. М.:
«Н аука», 1989.
5. Mirzayev Т., Safarov О ., 0 ‘rayeva D. 0 ‘zbek xalq og‘zaki
ijodi xrestomatiyasi. 0 ‘quv q o ‘llanma. —Т.: «Aloqachi», 2008.
6. O z-oz o ‘rganib dono b o ‘lur. Т.: G ‘A SN , 1982.
7. Safarov O. Quddus M uhammadiyning folklordan foydalanishiga
doir. —Kitobda: Topishm oqlar. O 'X I. Т.: G ‘A SN , 1981.
8. Turdiyev Shom irza. C haldirm oq nim a? - 0 ‘zAS, 1984, 7
noyabr.
9. 0 ‘zb ek sovet fo lk lo ri m a salala ri. T a d q iq o tla r. 1 -k ito b .
Т.: «FAN», 1970, 2 07-211-b.
10. 0 ‘zbek topishm oqlari. — Uzbekskie zagadki. Т.: « 0 ‘qituvchi»,
1991.
11. 0 ‘zbek xalq m aqollari. Т.: G ‘ASN, 1978.
12. 0 ‘zbek xalq maqollari. Т.: «FAN», 1981.
13. 0 ‘zbek xalq maqollari. Ikki tomlik. Т.: «FAN», 1-tom, 1987,
2-to m , 1988.
14. 0 ‘zbek xalq maqollari. 0 ‘XI. Т.: G ‘A SN , 1989.
15. 0 ‘zbek xalq maqollari. Т.: «Sharq», 2003.
16. G 'ozieva S. Rasmli topishm oqlar. Т.: «FAN», 1966.
17. H usainova Z ubayda. 0 ‘zbek topishm oqlari. Т.: «FA N »,
1 9 6 6 .0 ‘zbek xalq maqollari. Т.: 0 ‘zdavnashr, 1968.
18. Shom aqsudov Sh., Shorahm edov Sh. Hikm atnom a. Т.: 0 ‘SE
B osh redaksiyasi, 1990.
19. Shom aqsudov Sh., Shorahm edov Sh. M a’nolar xazinasi. Т.:
«Sharq», 2003.
302
7-M A V ZU : 0 ‘ZB EK XALQ O G ‘ZAKI DRAM ASI
Reja:
1. Og‘zaki dram a — xalq ijodining mustaqil janri.
2. Og‘zaki dram a janri tabiati, o‘ziga xos belgilari, ijro xususiyatlari.
3. M asxarabozlar va qiziqchilar teatri.
4. Q o‘g‘irchoq va q o ‘g‘irchoqboz!ik istilohlari izohi.
5. Q o‘g‘irchoq teatri tabiati va undagi ijrochilik xususiyatlari.
6. Q o‘g‘irchoq teatrining shakllanish tarixi va tasnifi: chodir jamol,
chodir xayol va fonus xayol teatrilarining asosiy belgilari, repertuarlari
va personajlari.
7. «Askiya» atam asining m ohiyati, jan r tabiati va o ‘ziga xos ijro
xususiyati, ichki turlari.
8. Lofning janriy tabiati: epizodik drama ekanligi.
9. Lofning ijro xususiyati, unda satira va yum orning o ‘rni.
10. L o flam ing kom p o zitsio n -b adiiy xususiyatlari. Dialog va
m ubolag‘a — lo f kompozitsiyasining asosi.
Xalq o rasid a og‘zaki ta rz d a yaratilgan va xalq s a n ’atkorlari
tom onidan sahnada nam oyish etiladigan asarlar
Download Do'stlaringiz bilan baham: |