Цитология эмбриология проф. Қ. Р. Тўхтаев таҳрири остида

Қон билан таъминланиши.
Тимуснинг пўстлоқ ва мағиз зоналари 
деярли мустақил қон томирлар системасига эга. Тимусга кирган артериялар 
бўлакларни ажратиб турувчи бириктирувчи тўқимада бўлаклараро 
артерияларни ҳосил қилади. Уларнинг бир қисми бўлаклар ичига кириб, 
пўстлоқ ва мағиз зоналар орасидаги чегара зона бўйлаб йўналувчи 
артериолаларни ҳосил қилса, иккинчиси эса бириктирувчи тўқима остидаги 
артериолаларга бўлинади. Бу артериолалардан капиллярлар тармоқланиб, 
пўстлоқ зонада зич жойлашган капиллярлар тўрига туташиб кетади. Бу тўрга 
юза томондан, яъни бириктирувчи тўқимадан кирувчи капиллярлар ҳам 
қўшилади. Капиллярлар пўстлоқ зонанинг юза қисмида ѐйсимон бурилиб, 
ичкарига йўл олади ва чегара зонада посткапилляр венулаларга қуйилади. 
Пўстлоқ зонанинг қон билан таъминланишининг қуйидаги асосий 
хусусиятларини кўрсатиб ўтиш мумкин: 

---

546 
а) Пўстлоқ зонада фақатгина капиллярлар тўри жойлашади; 
б) Бу зонанинг капиллярлари атрофида «қон-тимус» тўсиғи борлиги 
туфайли антигенлар пўстлоқ зонага ўтмайди ѐки жуда танлаб ўтказилади. 
Натижада, пўстлоқ зонада Т-лимфоцитларнинг антигенга боғлиқ бўлмаган 
дифференциаллашуви амалга ошади. 
Чегара 
зонада 
жойлашган 
артериолалардан 
тармоқланган 
капиллярларнинг бир қисми мағиз зонани қон билан таъминлайди. Бу 
капиллярлар яна қайтиб чегара зонага келади ва посткапиллар венулаларга 
қуйилади. Аммо пўстлоқ ва мағиз зоналардан қон йиғувчи посткапилляр 
венулалар бир-бири билан қўшилмай, алоҳида веналар шаклида тимусдан 
чиқиб кетади. Шуни таъкидлаш керакки, мағиз зонанинг капиллярларида 
«қон-тимус» тўсиғи бўлмайди. Бу зонадаги Т-лимфоцитлар посткапилляр 
венулалар орқали тимусдан чиқиши ѐки унга яна қайтиб кириши 
(рециркуляция қилиши) мумкин. Рециркуляция жараѐнида посткапилляр 
венулаларнинг ўзига хос баланд призматик тузилишга эга бўлган эндотелий 
ҳужайралари муҳим рол ўйнайди. 
Тимуснинг лимфатик системаси юза (капсула ва капсула остида 
жойлашган) ва чуқур (паренхимада жойлашган) лимфатик капиллярлар 
тўридан иборат. Улар бўлаклараро тўсинларда ѐтган лимфа томирларига 
келиб қуйилади.