Ц и Суо- л с ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги

7.5. Олий таълим тшимида халқаро хамкорлик.
Олий таълим муассасалари профессор-ўқитувчиларининг 
малакасини ошириш, бу борада хорижлик мутахассислар билан 
тажриба алмашиш, ўқув-режа ва дастурларни модернизациялаш ва 
такомиллаштириш масаласига алоҳида эътибор қаратилмоқца.
Таълимни ривожлантиришга йўналтирилган хорижий техник 
ёрдам ҳажми ўтган даврда 500 млн. доллардан ошиб кетди. Осиё 
тараққиёт банкининг 290 млн. доллар маблағи Жанубий Корея 
ҳук\"матининг 110 млн.дан ортиқ, Жаҳон банкининг 33 млн., 
ОПЕК фовди, Саудия фонди, Ислом тараққиёт банкининг 42 млн., 
Германия ҳукуматининг “КфВ” банки орқали йўналтирилган 
қарийб 20 млн, ва бошқа донорларнинг 100 млн. доллардан ортиқ 
ёрдами 
кўрсатилди. 
Президентимиз 
Ислом 
Каримов 
таъкидлаганидек, “Бизнинг мамлакатимизда амалга оширилаётган 
Дастур - бу бошқа моделларни қандайдир такрорлаш ёки улардан 
нусха кўчириш эмас, аксинча, биринчи навбатда, ривожланган 
демократик давлатларда тўпланган тажрибани ўзица мужассам 
этган ва айни пайтда шидцат билан ўзгариб бораётган ҳозирги 
замон талабларини ҳисобга олган ҳолда ишлаб чиқилган 
дастурдир8”.
я Халқ су-ш, 2 0 12 йил 18 феврал
128

---

Олий ўкув юртларида кадрлар тайёрлаш, таълим тизимини 
ислоҳ қилишнинг жаҳонда тан олинган, тажрибада исботланган 4 
та модели мавжуд. Булар АҚШ, Франция, Германия ва Япония 
мамлакатларининг моделларидир. Улар, гарчи, умумий қоида ва 
йўналишлар бўйича бир-бирига яқин бўлса-да, лекин мавжуд 
мамлакатларнинг ҳозирги иқтисодий, ижтимоий-сиёсий ҳолати, 
миллий хусусиятлари ҳамда фуқароларнинг яшаш шароитидан 
келиб чиқиб, фарқ қилади. Масалан, Япония таълим тизимида 
«Оила» омилига катта эътибор берилган. Америка ёки Францияда 
эса маҳаллий шароитдан келиб чиққан ҳолда пуллик мактаблар 
жорий этилган. Лекин айрим мамлакатларда ўзини оқлаган ва 
самара берган моделларни ўзга давлатлар учун тўғридан-тўғри 
кўллаб ёки татбиқ этиб бўлмайди. Шунинг учун ҳам ривожланган 
мамлакатлар тажрибалари чуқур ўрганилиб, миллий ҳамда 
Ўзбекистон республикасига хос бўлган хусусиятлар, шароитлар 
инобатга олинган ҳолда кадрлар тайёрлаш тизимининг янги 
модели ипшаб чиқилди. Кадрлар Тайёрлаш миллий моделининг 
асосий таркибий қисмлари: шахс, давлат ва жамият, узлуксиз 
таълим, фан ва ишлаб чиқариш тизимлари яхлит маърифий- 
тарбиявий, ижтимоий-маънавий иерархияси (ҳукмронлиги)нинг 
узвий муштараклигидан ташкил топган.
Республика 
олий 
таълим 
тизимининг университет 
ва 
институтларини Халқаро таълим институти билан ўқув-услубий, 
илмий, 
амалий ва уларни малакаларини ошириш бўйича 
алоқаларини кучайтириш зарур. Халқаро таълим институти 1919 
йилда ташкил топган бўлиб унинг асосий вазифаси олий таълим 
йўналишида 
мамлакатларнинг 
олий 
ўқув 
юртлари 
билан 
ҳамкорлик 
муносабатларини 
ўрнатиш 
уларга 
академик 
эркинликни 
ташкил 
этиш, 
халқаро 
таълим 
йўналишида 
мутахассислар тайёрлаш ўқитувчиларни малакаларини ошириш, 
халқаро даражада илмий ишларни чоп этиш вазифаларини 
оширади. Шу билан бирга халқаро конференцияларни, ахборот 
марказларини ва олий таълим йўналишида маслаҳат хизматларини 
кўрсатади. Халқаро таълим институтининг асосий вазифаси 
юқори даражада профессорўқитувчиларни 250 таълим дастурлари 
асосида малакаларини оширишни таъминламоқда. 
Ҳозирги 
кунгача 175 мамлакатлардан 18000 киши ўз малакаларини
129

---

оширишга эришдилар. Халқаро таълим институтининг 6 қитьада 
19 филиали 1400 ҳамкорлари ва аъзо ташкилотлари, 42500 та 
иштирокчилари, 200 та дастури 183 мамлакатда мавжуд. Умуман 
д \ нёда институтнинг 19 офиси бўлиб Гонконг, Венгрия, Мексика, 
Россия, Тайланд, Ветнам, Украина, Миср, Хитой, Индонезия ва 
Эфиопияда ва бошқа мамлакатларда жойлашган
130

---