Buxoro muhandislik-texnologiya instituti

       Ziravorlarni  saqlash
.    Ziravorlarga  past  namlik,  kuchli  hid  va  yuqori 
gigroskopik xususiyatlar xos. Ularni toza, quruq, yaxshi shamollatiladigan xonalarda,  
10-15 °C haroratda va 75 % dan yuqori bo‘lmagan nisbiy namlikdagi havoda saqlash 
lozim. Ziravorlar begona hidlarni tortib oladi va o‘zlari ham hid chiqaradi.  Shuning 
uchun ularni boshqa mahsulotlardan alohida saqlash lozim. 
       Xushbo‘y  essensiyalarning  tavsifi.
    Essensiyalar  turli  xil  xushbo‘y 
moddalarning  yoki  ularning  aralashmalarining  (sintetik    xushbo‘y  moddalar,    efir  
moylari,  tabiiy  xom ashyolarning eritmalari yoki ekstraktlari) spirtli yoki suv-spirtli 
eritmalaridan iborat. Xushbo‘y  moddalarning  bunday  eritmalarini ishlatish,  ularni 
oson va  aniq dozalash imkonini beradi. 
      Essensiyalarning tarkibiy  qismlari sifatida organik birikmalarning turli sinflariga 
mansub  sintetik  xushbo‘y  moddalardan  foydalaniladi.  Tabiiy  xushbo‘ylikka  ega 
bo‘lgan  turli  organik  kislotalar  va  spirtlarning  murakkab    efirlari    ko‘p    tarqalgan.  
Masalan  barbaris  essensiyasining  asosiy  komponenti  bo‘lib  izovalerian  efiri,    nok 
essensiyasining  asosiy  komponenti  bo‘lib  sirka  kislotasining  amil  efiri  hisoblanadi.  
Essensiyalarning  tarkibiga  yana  efir  moylari,    qora  smorodina  kabi  mevalarning 
spirtli eritmalari  va sintetik xushbo‘y moddalar (vanilin, kumarin) ham kiradi. 
Tarkibiga  ko‘ra  essensiyalar  ikki    turga    bo‘linadi:    sintetik  xushbo‘y  moddalardan 
tayyorlangan  essensiyalar  va  tabiiy  xom  ashyolarning  efir  moylari,    sharbatlari,  
ekstraktlari yoki  eritmalaridan tayyorlangan essensiyalar.  Xushbo‘ylikning  kuchiga 
ko‘ra essensiyalar bir karrali, ikki karrali va to‘rt karralilarga bo‘linadi. 

---

25