Buxoro – 2022 O`zbekiston respublikasi oliy va o`rta maxsus ta`lim vazirligi

Amallar bog’lanish(bitta detalni ishlab chiqarishga ketgan vaqt) koeffitsienti va ishlab chiqarish turlari

Bir oyga teng rejalashtirilgan davr ichida bajargan yoki bajariluvchi turli texnologik amallar soni -ni, shu oy ichida ishtirok etuvchi ishchi joylar soni -ga nisbati amallar bog’lanish koeffitsienti deb ataladi. Bu quyidagicha ifodalanadi

.
Amallar bog’lanish koeffitsienti ishlab chiqarish turining asosiy tavsiflaridan biridir (GOST 3.1121-84). Yuqoridagi GOST ga binoan:
- ommaviy ishlab chiqarish; - yirik seriyali ishlab chiqarish; -o’rta seriyali ishlab chiqarish; - mayda seriyali ishlab chiqarish uchun belgilangan. Yakka ishlab chiqarish uchun belgilanmagan, lekin deb qabul qilsak ham xato qilmagan bo’lamiz.
Yuqoridan aniq bo’ldiki, ishlab chiqarish turiga besh xil tipdagi ishlab chiqarishlar kirar ekan: yakka, mayda seriyali, seriyali, yirik seriyali va ommaviy.
Yakka ishlab chiqarish va uning tavsifi

Yakka ishlab chiqarish, qoida bo’yicha qayta tayyorlash ko’zda tutilmagan kichik hajmdagi bir xildagi mahsulotlar chiqarishni tavsiflaydi. Ishni tashkil qilish shakli oqimsiz bo’lib, tanovorlarga ishlov berish nomlari bir xilda bo’lgan universal dastgohlardan tashkil qilingan uchastkalarda bajariladi. Bu uchastkalarga: tokarlik dastgohlar uchastkasi; frezerlik dastgohlari uchastkasi va boshqa tipdagi dastgohli uchastkalar kiradi. Ishlab chiqariluvchi buyumlarning soni bitta-beshtadan ko’p bo’lmaganligi sababli, detal homaki tanavorlari chiviq po’lat prokatlardan, bolg’alash bilan tayyorlashdan, qolipsiz yerga quyilgan chushkalardan olinadi. Bunday tanavorlarga ishlov berib detal shakliga keltirguncha juda ko’p miqdorda qirindi olib tashlanadi va material ishlatish koeffitsienti juda past bo’ladi.

Qo’llaniluvchi moslamalar, o’lchagich asboblar ko’pincha universal bo’ladi va standart keskich asboblar ishlatiladi. Ishchilarning malakasi esa yuqori bo’ladi. Tayyorlangan buyum, qism va detallarning tannarxi juda ham qimmat bo’ladi.