Buxoro – 2022 O`zbekiston respublikasi oliy va o`rta maxsus ta`lim vazirligi

Seriyali ishlab chiqarish va uning tavsifi.

Seriyalab ishlab chiqarish deb, buyumlarni, detallarni periodik ravishda qaytalanuvchi partiyalab va seriyalab tayyorlashga yoki ta’mirlashga tushuniladi. Seriyalab ishlab chiqarish, buyumlarni yoki detallarni ishlab chiqarish hajmiga, murakkabligiga va og’irligiga qarab uchta turga, ya’ni: mayda seriyali, o’rta seriyali va yirik seriyali ishlab chiqarishlarga farqlanadi.

TJ larni loyihalash bosqichida ishlab chiqarish turini faqat taxminiy aniqlash mumkin. Detallarni tayyorlash mehanika sehlarini va uchastkalarini loyihalashda 1.1–jadvalda berilganlardan foydalanish mumkin. Detalni chizmasida bir yil ichida tayyorlanuvchi detallar soni ma’lum bo’lsa, buyumning o’lchami baholanadi va jadvaldagi sonlar bilan taxminiy solishtirib, berilgan mahsulotni ishlab chiqarish turi tanlab olinadi.
Mayda seriyali ishlab chiqarish asosan og’ir mashinasozlik ishlab chiqarishga taalluqli bo’lib, yakka ishlab chiqarishga yaqin bo’ladi, ishlab chiqariluvchi buyumlar seriyasi juda ham uzoq vaqt ichida qaytarilishi mumkin, soni esa juda ham kam miqdorda bo’ladi. Universal dastgohlar bilan bir qatorda dasturli dastgohlar ham qo’llaniladi. Ishchilar malakasi yakkadek yuqori bo’ladi.
Seriyali ishlab chiqarishning asosiy tavsiflaridan biri, bu, har bitta ishchi joyga tanavorlar partiyalab keltirilishi va shu partiya tanavorlarga sozlangan dastgohlarda ishlov berilishi hisoblanadi. Ishni tashkil qilish usuli oqimli ham oqimsiz bo’lishi mumkin. Mayda seriyali ishlab chiqarishda ko’pincha yakka ishlab chiqarishdagi kabi oqimsiz ish tashkil qilish usuli qo’llaniladi.
Seriyali va yirik seriyali ishlab chiqarishlarda esa doimiy ravishda oqimli ish tashkil etiladi. Seriyali ishlab chiqarishda asosan dastgohlar sexlarda tanavorlarga ishlov berish texnologik marshruti bo’yicha joylashtiriladi. Universal dastgohlar bilan bir qatorda, maxsus-agregat dastgohlari, RDB lar, yarimavtomatlar va avtomatlar, ishlov beruvchi markazlar, moslashuvchan ishlab chiqarish tizimlari (MIChT), moslashuvchan avtomatik ishlab chiqarish (MAICh) va boshqalar qo’llaniladi. Universal moslamalar bilan bir qatorda maxsus yig’ib-buzuluvchan va qayta boshqa tur detal uchun yig’iluvchan va sozlanuvchan moslamalar qo’llaniladi.
Standart va maxsus keskich asboblar ishlatiladi. Tanavorlar ko’pincha mahsus quyma, sovuq va issiq shtamplangan, bosim ostida quyilgan, maxsus qoliplarga mashinalarda quyilgan, qobiq qoliplarga quyilgan va boshqa usullarda tayyorlangan bo’lishi mumkin. Ishchilarning malakasi yakka ishlab chiqarishga qaraganda pastroq bo’ladi. Кo’pincha malakali sozlovchi ishchilar ishlaydi va dastgohlarni asosiy ishchilarga sozlab beradi.