Bulardan tashqari, tovush o'zgarishlarining yana quyidagi ko’rinishlari mavjud



Download 2,11 Mb.
bet184/253
Sana16.04.2022
Hajmi2,11 Mb.
#556792
1   ...   180   181   182   183   184   185   186   187   ...   253
Bog'liq
Bulardan tashqari, tovush o\'zgarishlarining yana quyidagi ko’rin

Kesimlik so‘zlari
Ayrim mustaqil so‘z turkumiga mansub bo‘lgan so‘zlar –moq, -sh(-ish) qo‘shimchali harakat nomlari bilan kelib kesim tarkibida qatnashadi. Bunday o‘z mustaqil ma’nosidan uzoqlashib, gapning fikriy markazi vazifasida kelgan so‘zlar kesimlik so‘zlari deb ataladi. Ular ot (shart), sifat (kerak, zarur, lozim, darkor, mumkin, muhim) turkumlariga tegishli bo‘lishi mumkin: Bu ishni bajarish kerak (lozim, zarur…).
EGA
Ona tili (5-sinf)
Kesim bilan bog‘lanib kim? nima? qayer? singari so‘roqlarga javob bo‘ladigan bo‘lak ega deyiladi.
Tahlilda eganing ostiga bir tog‘ri chiziq, kesimning ostiga esa ikki to‘g‘ri chiziq chiziladi.
Ot kesim tarkibida shaxs-son qo‘shimchalari qo‘llanilmasa, yozuvda egadan keyin tire qo‘yiladi. Masalan:Toshkent – go‘zal shahar.
Ona tili (8-sinf)
Gap kesimining qo‘shimchalaridan anglashilib turgan shaxs-son ma’nosini aniqlashtiruvchi bo‘lak egadir. Ega, asosan, kim? nima? qayer? so‘roqlariga javob bo‘lib keladi.
Ega doimo bosh kelishik shaklida bo‘ladi, egalik va ko‘plik shakllarini qabul qilishi mumkin. Ega quyidagi so‘z turkumlari bilan ifodalanadi:
1. Ot bilan: Aziz o‘sha kitobni o‘qidi. Milt-milt yonib turgan chiroq birozdan so‘ng o‘chdi.
2. Olmosh bilan: Sen o‘zingni maqtama, seni birov maqtasin. (Maqol)
3. Son bilan: Ikkalasi ham chiqib ketishdi. (M.Ism.)
4. Sifatdosh bilan: O‘qigan o‘qdan o‘zar, o‘qimagan turtkidan shoshar. (Maqol)
5. Sifat bilan: Yaxshilar ko‘paysin, yomon qolmasin. (Qo ‘shiqdan)
6. Harakat nomi bilan: O‘qish jafoli, keti vafoli. (Maqol) Ishlamoq ishtaha ochar.
7. Taqlid so‘z bilan: Qars ikki qo‘ldan chiqadi. (Maqol)
Egali va ega ishtirok etmagan gaplar

Download 2,11 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   180   181   182   183   184   185   186   187   ...   253




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish