Bulardan tashqari, tovush o'zgarishlarining yana quyidagi ko’rinishlari mavjud



Download 2,11 Mb.
bet123/253
Sana16.04.2022
Hajmi2,11 Mb.
#556792
1   ...   119   120   121   122   123   124   125   126   ...   253
Bog'liq
Bulardan tashqari, tovush o\'zgarishlarining yana quyidagi ko’rin

Mavhum otlar –lik, -ch, -inch qo‘shimchalari yordamida yasaladi.

Otlarning tuzilish jihatdan turlari
Ona tili (6-sinf)
Faqat bir asosdan tarkib topgan otlar sodda ot hisoblanadi. Masalan; uy, yer, tosh, tuz, daraxt.
Ikki va undan ortiq asosdan tarkib topgan otlar qo‘shma ot sanaladi. Masalan: qo‘lqop, oltingugurt, beshiktervatar.
Bir-biriga yaqin yoki qarama-qarshi ma’noli asoslardan tarkib topgan otlarga juft otlar deyiladi. Masalan, og‘il - qiz, idish - tovoq, ota - ona.
Ikkinchi qismi birinchi qismining tovush o‘zgarishi asosidagi takroridan tarkib topgan otlar takroriy otlar sanaladi. Masalan, tuz-puz, tovoq-povoq,uy-puy.
Quyidagi qo‘shma otlar qo‘shib yoziladi. Ikki va undan ortiq asosdan tarkib topgan turdosh otlar har doim qo‘shib yoziladi: qorbo‘ron, beshiktervatar, ko‘ksulton, kungaboqar, o‘rinbosar.
Ikkinchi qismi turdosh otdan iborat bo‘lgan atoqli otlar qo‘shib yoziladi: Beshariq, Qorqiz, Qashqadaryo. Ikkinchi qismi atoqli otdan iborat bo‘lgan qo‘shma otlar esa ajratib yoziladi: Markaziy Osiyo, Quyi Chirchiq.
Juft va takroriy otlar qismlari chiziqcha bilan ajratib yoziladi.
Ism (ot) larning lug‘aviy shakllari
Ot narsaning, sifat belgining, son miqdorning nomini bildirgani va olmosh uni almashtirgani uchun bu to‘rt turkum so‘zi ism atamasi bilan ham yuritiladi. Ot, sifat, son, olmosh – ismlar.
Ona tili (7-sinf)
Ismlarning ko‘plik, kichraytirish-erkalash, qiyoslash, belgining darajasi kabi ma’nolarini bildiruvchi qo‘shimchalarga ega bo‘lgan shakli lug‘aviy shakl sanaladi.
Son (ko‘plik) shakllari
Ona tili (6-sinf)
Otlarning –lar qo‘shimchasini olgan shakli ko‘plik shakli, -lar qo‘shimchasisiz qismi esa birlik shakli sanaladi.
Otlarning ko‘plik shakli ko‘plik ma’nosidan tashqari hurmat, umumlashtirish, kuchaytirish (ko‘zim, ko‘zlarim, labi-lablari) ma’nolarini ham ifodalashi mumkin.
Otlarning -cha, -choq, -chak kabi qo‘shimchalarni olgan shakli kichraytirish shakli; -gina (-kina, -qina) -jon, -xon, -oy kabi qo‘shimchalarni olgan shakli esa erkalash shakli hisoblanadi.

Download 2,11 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   119   120   121   122   123   124   125   126   ...   253




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish