Bolalarda Stress Holatining Kelib Chiqish Xususiyatlari

---

ANALYTICAL JOURNAL OF EDUCATION 
Bolalarda 
_____________________________________________________
_____________________________________________________
Bolalarda kechuvchi stress jarayoni hozirgi kunda ko'proq tadqiqotlar o'tkazishni talab qiladigan 
yo'nalish bo'lib qolmoqda. Garchi bolalar odatda kattalarga qaraganda kamroq stressli ekologik 
omillarga ega bo'lishsa-da, u
va ular ba’zi holatlarda kattalardek stressga chidamli emas. Ba’zan stressning ham kelib 
chiqishiga ko’ra turlari mavjud bo’ladi masalan:
Jismoniy stress- bu juda sovuq yoki juda issiq bo
chiqishi mumkin. Bolada stressning bu turi juda kam holatlarda kuzatiladi sababi inson
davrida harorat o’zgarishiga moslashuvchan bo’ladi.
Ruhiy stress- salbiy yoki ijobiy bo’lgan his
ruhiyatida o’zgarishlarni tez
Bolalik davrida tezda kulib, xursand bo’lib tezda yig’lash holatlarining kuzatilishi tabiiydir.
Biologik stress- bu virusli kasallikl
bolalarda ba’zan turli kasalliklar bilan bog’liq holatda kelib chiqishi mumkin.
Kimyoviy stress- bunga misol qilib barcha toksik moddalarning ta’sirini keltirishimiz mumkin.
Stress har qanday stimuldan kelib chiqishi mumkin, aynan shunday paytda odam ekologik omilni 
bezovta qiluvchi yoki yoqimsiz deb qabul qiladi va unga to'g'ri moslashishda muammolarga duch 
keladi. Stress tashqi va ichki omillar, eng avvalo, ikkala omillarning o'zaro ta'sirid
mumkin. Shu tarzda, bolalikdagi stressning sabablari kattalar boshidan kechirgan stressdan 
unchalik farq qilmaydi, chunki u atrof
psixologik va shaxsiy moslashuv orqali kelib chiqadi.
Ichki omillar. 
Ichki omillar haqida gapirganda, biz stressdan aziyat chekayotgan bolaning aqliy 
va psixologik faoliyatining bir qismi bo'lgan xususiyatlarni nazarda tutamiz. Stressni 
rivojlanishida ishtirok etishi mumkin bo'lgan ichki omillar sifatida biz bola
va qarashlarini topamiz. Shunday qilib, bola qiyin vaziyatlarga duch kelganda, bolada yetarlicha 
moslashish va ularga stress hissiyotlari bilan javob berish uchun zarur resurslar bo'lmasligi 
mumkin. Shu tarzda, bolalikdagi stress
ko'ra, bola o'zi yaratishi mumkin (kattalar bilan bo'lgani kabi).
Bolani stressga ko'proq moyil qilishi mumkin bo'lgan ba'zi bir ichki xususiyatlar 
havotirlanish, tashvishga tushish, uyatchanli
qo'rqish, jismoniy va ruhiy jazolanish qo'rquvi, ularning tashqi qiyofasi, ularning qobiliyatiga 
shubha boshqalar orasida ishlash.